Działalność gospodarcza cudzoziemców

Działalność gospodarcza cudzoziemców w Polsce to temat coraz częściej poruszany, zwłaszcza w kontekście otwierania się Polski na międzynarodowy rynek. W naszym artykule skupiamy się na możliwościach i ograniczeniach, jakie stoją przed cudzoziemcami pragnącymi prowadzić biznes na polskim rynku.

Szczególną uwagę poświęcamy regulacjom dotyczącym obywateli państw UE, EOG, USA, Szwajcarii, a także Ukrainy, w kontekście obecnych wydarzeń geopolitycznych. Omawiamy różne formy działalności gospodarczej dostępne dla cudzoziemców, wskazując na wymogi formalne i prawne, które muszą spełnić, aby legalnie prowadzić biznes w Polsce.

Zacząć należy od tego, że działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy mogą prowadzić obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Co istotne, dotyczy to także obywateli Stanów Zjednoczonych Ameryki oraz Konfederacji Szwajcarskiej. W przypadku obu tych państw możliwość taka wynika z umów międzynarodowych.

Obywatele państw nienależących do UE mogą zakładać w Polsce jednoosobową działalność gospodarczą wyłącznie wówczas, gdy spełnią określone warunki.

Działalność gospodarcza cudzoziemców. Dozwolone formy prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemców

Działalność gospodarcza cudzoziemców może przybrać różne formy. Obcokrajowcy – pod pewnymi warunkami, o których poniżej – mogą prowadzić działalność w formie:

• jednoosobowej działalności gospodarczej,
• spółki cywilnej,
• spółki prawa handlowego (osobowej lub kapitałowej),
• w formie świadczenia usług transgranicznych bez konieczności rejestrowania działalności w Polsce,
• poprzez utworzenie w Polsce oddziału lub przedstawicielstwa przedsiębiorstwa zagranicznego.

Najprostszą, a tym samym i najpopularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Na jej popularność składa się kilka czynników.

Pierwszym z nich jest możliwość szybkiej i darmowej rejestracji on-line. Z pozostałych wymienić należy brak wymogu jakiegokolwiek kapitału na start, opodatkowanie przedsiębiorcy podatkiem dochodowym od osób fizycznych z możliwością wyboru formy opodatkowania, oraz wyłączne prawo przedsiębiorcy do reprezentowania swojej działalności.

Jednakże prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej ma też swoje minusy. Wskazać tu przede wszystkim należy na odpowiedzialność przedsiębiorcy całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.

Spółki prawa handlowego stanowią już bardziej złożone formy działalności. Tym samym proces ich zakładania jest bardziej sformalizowany, bowiem wspólnicy zobowiązani są do podpisania umowy w określonej prawem formie. Rejestracja spółki jest odpłatna, zaś jej reprezentacja zależy od jej rodzaju. W przypadku określonych rodzajów spółek wymagane jest wniesienie kapitału zakładowego.

Działalność gospodarcza cudzoziemców. Którzy cudzoziemcy mogą prowadzić działalność bez ograniczeń?

Zasadniczo cudzoziemiec może prowadzić działalność gospodarczą w dowolnej formie, na analogicznych zasadach jak obywatel polski, wyłącznie wówczas gdy jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Stanów Zjednoczonych Ameryki lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Możliwość taka przysługuje również członkom rodziny obywatela Unii Europejskiej, tj. jego małżonkowi, bezpośrednim zstępnym w wieku do 21 lat lub pozostającym na jego utrzymaniu, a także bezpośrednim wstępnym pozostającym na jego utrzymaniu.

Jeżeli jest obywatelem innego państwa, to aby swobodnie wybrać formę działalności gospodarczej musi posiadać odpowiednie zezwolenie:

• na pobyt stały,
• na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
• na pobyt czasowy udzielone w związku z połączeniem z rodziną legalnie przebywającą w Polsce,
• udzielone w związku z kształceniem się na studiach,
• na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG.

Swobodnego wyboru formy prowadzonej działalności mogą również dokonać obcokrajowcy posiadający status uchodźcy. Oraz podlegający ochronie uzupełniającej, jak również posiadający zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany, a także posiadacze Karty Polaka.

Dotyczy to również cudzoziemców posiadających zezwolenie na pobyt czasowy. Przy czym jeżeli pozostają w związku małżeńskim z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Polski.

Działalność gospodarcza cudzoziemców – co zamiast jednoosobowej działalności gospodarczej?

Cudzoziemcy niebędący obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Stanów Zjednoczonych Ameryki lub Szwajcarii, a także ci, którzy nie legitymują się tytułem pobytowym umożliwiającym założenie działalności na takich samych zasadach jak obywatele polscy, mogą prowadzić działalność w formie spółki. Jednak i tu istnieją pewne ograniczenia. Osoby takie mogą bowiem prowadzić działalność wyłącznie w formie:

• spółki komandytowej,
• spółki komandytowo-akcyjnej,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• prostej spółki akcyjnej, lub
• spółki akcyjnej.

Mogą również przystępować do wymienionych rodzajów spółek, nabywać i obejmować w nich udziały lub akcje.

Mogą także założyć w Polsce oddział swojego przedsiębiorstwa. O ile ratyfikowane umowy międzynarodowe podpisane z Polską nie wykluczają takiej możliwości. Nie mają natomiast możliwości założenia jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki partnerskiej ani spółki jawnej.

Działalność gospodarcza cudzoziemców. Ułatwienie dla obywateli Ukrainy w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, obywatele Ukrainy mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy pod warunkiem uzyskania numeru PESEL. Przez określenie „obywatel Ukrainy” rozumie się także małżonka obywatela Ukrainy nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego.

Obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę i zadeklarowali zamiar pozostania na terytorium naszego kraju, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez okres 18 miesięcy. Dzięki wprowadzonym zmianom każdy obywatel Ukrainy, który przybył w okresie od 24 lutego do Polski bezpośrednio z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi, będzie mógł złożyć wniosek do dowolnego urzędu gminy celem uzyskania numeru PESEL.

W przypadku, gdy pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Polski przestanie być legalny, prowadzone przez niego przedsiębiorstwo będzie podlegało wykreśleniu z CEIDG.

Działalność gospodarcza cudzoziemców – podsumowanie

Polskie przepisy przewidują relatywnie dużą swobodę w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemców. Nie oznacza to jednak, że nie nakładają na obcokrajowców żadnych ograniczeń.

W związku z inwazją Rosji na Ukrainę oraz licznym przybyciem imigrantów zza wschodniej granicy, rząd w szczególny sposób uregulował zakres wsparcia obywateli Ukrainy, umożliwiając im legalny pobyt oraz pracę zarobkową, w tym również w ramach własnej działalności gospodarczej.

Jeśli interesuje Cię tematyka prawa pracy jak również legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce zapraszamy na stronę działu Mobility & HR dedykowanej zagadnieniom związanym z obsługą cudzoziemców.

Działalność gospodarcza cudzoziemców – często zadawane pytania