Likwidacja spółki partnerskiej to proces polegający na zakończeniu prowadzenia działalności przez spółkę, ściągnięciu przysługujących spółce wierzytelności i wykonaniu obciążających spółkę zobowiązań, następnie upłynnieniu pozostałego majątku spółki, a na koniec wykreśleniu podmiotu z Rejestru Przedsiębiorców KRS.
Likwidacja spółki partnerskiej według Kodeksu spółek handlowych
Ustawodawca w art. 98 § 1 KSH wskazał następujące przyczyny rozwiązania spółki:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki;
- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;
- ogłoszenie upadłości spółki;
- utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu;
- prawomocne orzeczenie sądu.
Z kolei w art. 98 § 2 KSH wskazano na dodatkową przyczynę – upływ roku od zdarzenia, w następstwie którego w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki.
Jeśli zajdzie któraś z powyższych okoliczności, następuje wszczęcie postępowania likwidacyjnego bądź upadłościowego, chyba że partnerzy uzgodnili między sobą inny sposób zakończenia działalności spółki. Ustawodawca daje im bowiem taką możliwość.
Przyczyny przewidziane w umowie spółki
Wspólnicy, już na etapie tworzenia umowy spółki partnerskiej, mogą wskazać w jej treści przyczyny rozwiązania spólki. Zaistnienie wskazanych w umowie okoliczności powoduje konieczność wszczęcia postępowania likwidacyjnego. Jeśli jednak umowa spółki, w wersji pierwotnej, nie wskazuje przyczyn rozwiązania podmiotu, to jej zmiana w tym zakresie wymaga zgody wszystkich wspólników. Ustawodawca pozostawił tu jednak pewną furtkę. Wspólnicy w umowie spółki mogą dopuścić możliwość zmiany umowy większością głosów w oparciu o art. 9 KSH. Najczęściej jako przyczyny rozwiązania spółki wskazuje się upływ czasu, jaki spółka została utworzona, czy też nie zrealizowanie przez spółkę określonego celu.
Jednomyślna uchwała wspólników
Likwidacja spółki partnerskiej może się rozpocząć na skutek podjęcia przez partnerów jednomyślnej uchwały o rozwiązaniu spółki. Nie ma przy tym przeszkód, aby w umowie spółki przyjąć możliwość rozwiązania spółki uchwałą podjętą większością głosów. Jednakże w takiej sytuacji należałoby uznać, że mamy do czynienia z przyczyną wskazaną w umowie spółki.
Ogłoszenie upadłości spółki
Kolejną przyczyną likwidacji spółki partnerskiej jest ogłoszenie jej upadłości. Może to nastąpić wówczas, gdy spółka stała się niewypłacalna. Niewypłacalność to sytuacja, w której spółka nie wykonuje swoich zobowiązań, bądź te zobowiązania przekroczą wartość jej majątku, i to bez względu na fakt, że spółka te zobowiązania wykonuje na bieżąco. Ogłoszenie upadłości powoduje wszczęcie postępowania upadłościowego, a spółka istnieje do chwili wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców.
Utrata przez wszystkich partnerów prawa wykonywania wolnego zawodu
Gdy wszyscy partnerzy utracą prawo wykonywania wolnego zawodu, powstaje ustawowa przesłanka wszczęcia postępowania likwidacyjnego. Warto dodać, że chodzi o sytuację, w której utrata uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu dotyka ostatniego z partnerów. Można jednak zapobiec wszczęciu bądź kontynuacji likwidacji jeżeli wspólnicy ustalą inny sposób zakończenia działalności spółki.
Prawomocne orzeczenie sądu
Rozwiązanie spółki partnerskiej mocą orzeczenia sądu następuje z chwilą uprawomocnienia się wyroku. W tym wypadku sąd może orzec o rozwiązaniu spółki na innej podstawie aniżeli wskazana w art. 98 KSH i 99 KSH, gdyż wymienione w tych przepisach okoliczności są lub mogą stanowić samoistną przyczynę rozwiązania spółki. Podstawą sądowego rozwiązania spółki w tym trybie mogą być np. ważne powody, czyli przesłanka wskazana w art. 63 § 1 KSH w zw. z art. 89 KSH.
Upływ roku od zdarzenia, w następstwie którego w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki
Kolejną przyczyną uzasadniającą wszczęcie likwidacji jest sytuacja, gdy upłynął rok od zdarzenia, w wyniku którego w spółce pozostał tylko jeden partner, bądź tylko jeden partner, spośród pozostałych, posiada uprawniania zawodowe i stan ten nie uległ zmianie w tym okresie.
Powyższe oznacza, że po upływie rocznego terminu, o którym mowa w art. 98 § 2 KSH, partnerzy powinni wszcząć postępowanie likwidacyjne, chyba że ustalili wcześniej inny sposób zakończenia działalności spółki. Oznacza to, że, aby zapobiec ustawowemu obowiązkowi wszczęcia likwidacji spółki wskutek opisanej wyżej przyczyny należy w ciągu roku od jej zaistnienia doprowadzić do odzyskania przez pozostałych partnerów uprawnień zawodowych, bądź uzupełnić skład spółki o nowych partnerów.
Likwidacja spółki partnerskiej – pozostałe przyczyny
Oprócz opisanych powyżej zdarzeń, uzasadniających wszczęcie postępowania likwidacyjnego, ustawodawca, w art. 99 KSH, wskazuje następujące przyczyny rozwiązania spółki:
- śmierć partnera,
- ogłoszenie upadłości partnera,
- wypowiedzenie umowy spółki przez partnera lub jego wierzyciela
chyba, że zaistnieją podstawy do dalszego funkcjonowania spółki.
Jednakże na wypadek zaistnienia powyższych przyczyn, partnerzy mogą powstrzymać rozwiązanie spółki. Ustawodawca, w art. 64 KSH w zw. z art. 99 KSH, wskazuje możliwość powstrzymania rozpoczęcia postępowania likwidacyjnego, jeśli wspólnicy podjęli w tym zakresie określone działania. I tak, mogą podjąć jednomyślną uchwałę, w której wyrażą wolę kontynuacji działania spółki. Wówczas spółka będzie nadal funkcjonować pomiędzy pozostałymi wspólnikami, z wyłączeniem partnera który zmarł, upadł, wypowiedział umowę lub, którego wierzyciel wypowiedział umowę spółki. Mogą także zastrzec w umowie spółki, że pomimo śmierci partnera, jego upadłości, wypowiedzenia przez niego umowy spółki bądź przez jego wierzyciela, spółka będzie istnieć w dalszym ciągu, przy uwzględnieniu jednak art. 98 § 1 pkt. 4 KSH i art. 98 § 2 KSH. Oprócz tego, umowa spółki może przewidywać możliwość wstąpienia do spółki spadkobierców zmarłego partnera, pod warunkiem jednak, że będzie podsiadał uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu, zgodnego z profilem działalności spółki.
Czy w każdym przypadku zaistnienie przyczyny likwidacja spółki prowadzi do jej zakończenia?
Generalnie zaistnienie przyczyny likwidacji spółki nie zawsze musi doprowadzić do zakończenia jej istnienia. Jedynie prawomocne orzeczenie sądu skutkuje bezwarunkową likwidacją podmiotu. W przypadku pozostałych przyczyn spółka może trwać nadal, o ile wspólnicy podejmą określone działania mające na ceku utrzymanie jej bytu. Jeśli zaistnieje przyczyna rozwiązania spółki przewidziana w umowie, należy się wówczas odwołać od art. 59 KSH, który będzie miał zastosowanie na podstawie art. 89 KSH. Spółkę uważa się bowiem za przedłużoną na czas nieoznaczony, gdy pomimo zaistnienia przyczyn jej rozwiązania, wskazanych w umowie, prowadzi ona działalność za zgodą wszystkich wspólników. Istnieje także możliwość podjęcia uchwały, w której partnerzy zniweczą skutki uchwały o rozwiązaniu spółki.
Procedura likwidacyjna zmierza do zakończenia interesów spółki, spieniężenia jej majątku, spłaty długów, ściągnięcia wierzytelności, oraz podziału pomiędzy wspólników pozostałego majątku spółki. W trakcie likwidacji, spółka zachowuje podmiotowość prawną, co oznacza, że może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.
Należy też pamiętać, że na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji, trzeba sporządzić bilans otwarcia i zakończenia. Gdyby likwidacja trwała dłużej niż rok, konieczne jest sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień kończący każdy rok obrotowy.
Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia z rejestru, co oznacza, że wykreślenie ma charakter konstytutywny. Z tym też momentem likwidowana spółka traci swój byt prawny oraz przestaje być przedsiębiorcą. Po wykreśleniu z rejestru byli likwidatorzy lub wspólnicy powinni przekazać księgi i dokumenty na przechowanie wspólnikowi lub osobie trzeciej na okres nie krótszy niż pięć lat.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na ten temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.