Podwójne opodatkowanie jest niekorzystnym zjawiskiem wynikającym z budowy i charakteru międzynarodowego prawa podatkowego. Często jednak powodem opodatkowania jest brak profesjonalnego wsparcia i niewiedza przedsiębiorcy planującego inwestycje międzynarodowe. Podwójne opodatkowanie polega na niekorzystnym podleganiu opodatkowaniu w państwie źródła oraz w państwie siedziby, tego samego przedmiotu opodatkowania, tzn. obłożeniu podatkiem tego samego dochodu przez odpowiedni do tego organ podatkowy w dwóch różnych krajach. Wyróżniamy:
- Opodatkowanie nieograniczone, gdzie objęta jest całość dochodów osiąganych przez podatnika bez względu na miejsce ich uzyskania
- Opodatkowanie ograniczone, które obejmują dochody osiągane w kraju ich uzyskania
Przykład
Jan Kowalski pracuje w spółce polsko-austriackiej, dlatego przez 3 miesiące w roku pracuje na terenie Austrii. Na co dzień mieszka w Polsce, która jest krajem jego rezydencji, jednak część dochodów uzyskuje w Austrii. W związku z nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce oraz ograniczonym obowiązkiem podatkowym w Austrii część jego dochodu jest podwójnie opodatkowana.
Aby uniknąć takich konfliktów pomiędzy organami podatkowymi różnych państw, podpisuje się umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Czasami jednak zdarza się, tak jak w przytoczonym przykładzie, że dochodzi do podwójnego opodatkowania. Wtedy pojawia się pytanie, czy podatnik ma szanse odzyskać środki utracone w wyniku podwójnego opodatkowania?
Istnieją dwa sposoby, które pozwalają podatnikowi na ubieganie się o zwrot środków wynikających z podwójnego opodatkowania:
- Środki odwoławcze przewidziane przez prawo krajowe
- Wszczęcie polubownej międzynarodowej procedury wzajemnego porozumiewania się, czyli procedury MAP (z ang. Mutual Agreement Procedure)
Procedura wzajemnego porozumiewania się
Procedura MAP, a także wymogi formalne procedury określone są w Kodeksie postępowania wspierającego skuteczne wykonanie Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych. Zasady kodeksu znalazły odzwierciedlenie w art. 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r.
Przewidują ją wszystkie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę.
Podatnik ma 3 lata na złożenie stosowanego wniosku, licząc od momentu doręczenia protokołu kontroli lub decyzji podatkowej, które prowadza lub mogą prowadzić do podwójnego opodatkowania. Wniosek musi spełniać wszystkie przewidziane w ustawie warunki formalne. Razem z wnioskiem, należy dołączyć dokumenty związane ze sprawą tj.; sprawozdanie finansowe, dokumentacje podatkowe, umowy, analizy oraz korespondencje organami zagranicznymi. Wniosek wraz z dokumentami należy przesłać do Ministerstw Finansów w języku polskim i angielskim.
Pomimo istnienia formalnych ograniczeń czasowych, według których procedura powinna być zakończona w terminie 2 lat. W rzeczywistości jest ona jednak przedłużana nawet do kilkunastu lat.
Procedura MAP a Dyrektywa Rady UE
W związku z nowymi przepisami dyrektywy Rady UE 2017/1852 w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w UE. Jednym z założeń jest gwarancja terminu na rozstrzygniecie sporu w okresie 2 lat, z możliwością przedłużenia na okres maksymalnie roku.
Podsumowanie
Do zalet procedury MAP zaliczyć należy jej odformalizowanie oraz bezpłatność, dzięki czemu jest łatwo dostępna dla podatnika. Obecnie jest jednak procesem długotrwałym, przez co nie zachęcała podatników do korzystania z niej. Zmiany związane z dyrektywą UE, w szczególności ograniczeniem czasowym procedury będą działały na korzyść podatnika. Warto korzystać z pomocy profesjonalnych pełnomocników, aby zwiększyć szanse pozytywnego rozstrzygnięcia i unikania podwójnego opodatkowania. Kancelaria CGO Legal świadczy usługi w zakresie międzynarodowego prawa podatkowego, jak również pełne wsparcie w zastosowaniu procedury MAP.