Czy odzież używana jest odpadem?

Po zmianie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, która nastąpiła w dniu 12 marca 2010 r. (Dz.U.2010.28.145) obejmującej przede wszystkim kary pieniężne nakładane na podmioty zbierające odpady, wzrosło zainteresowanie organów administracji publicznej kwestią tego, co podlega definicji odpadu. Łakomym kąskiem dla urzędników zdają się być przede wszystkim hurtownie odzieży używanej prowadzącej przy tym również handel tzw. „czyściwem”, które w zależności od okoliczności może być odzieżą pozbawioną ostrych elementów (np. guzików czy też ekspresów) bądź też po prostu odzieżą bawełnianą. Zagadnienie jest o tyle istotne, że w przypadku przeprowadzenia przez odpowiedni organ kontroli zakładu przedsiębiorcy może okazać się, że pomimo, iż nie zdawał on sobie z tego wcześniej  sprawy może być uznany za podmiot prowadzący działalność polegającą na zbieraniu odpadów jak również prowadzeniu ich odzysku bez posiadania wymaganego zezwolenia. Za takie działanie grożą surowe sankcje w postaci kar pieniężnych od 5 000 do nawet 20 000 złotych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o odpadach, za odpad uważa się każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Przy czym załącznik nr 1 do ustawy o odpadach zawiera jedynie podział na kategorie odpadów i nie zawęża ani nie precyzuje zakresu stosowania definicji zawartej w treści art. 3 ust. 1 ustawy. Decydujące więc znaczenie dla ustalenia czy dany przedmiot czy substancja posiada charakter odpadu ma zdefiniowanie pojęcia „pozbywania się” oraz każdorazowa analiza woli posiadacza. Umieszczenie przedmiotu w pojemniku na odpady, przekazanie (nawet odpłatne) firmie specjalizującej się w odbiorze odpadów albo porzucenie (aczkolwiek jest to nielegalne) – są to zachowania ewidentnie świadczące o zamiarze pozbycia się. Innymi słowy, przedmiot staje się odpadem, gdy posiadacz nie znajduje dla niego żadnego zastosowania, lub – w razie wątpliwości – nie potrafi go wskazać (tak J. Jerzmański /w:/ Ustawa o odpadach. Komentarz. Wrocław 2002 Centrum Prawa Ekologicznego). Stanowisko takie potwierdzone zostało również w orzecznictwie – zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 października 2007 r. (sygn. IV SA/Wa 1337/2007) o uznaniu danego przedmiotu za odpad w świetle art. 3 ust. 1 ustawy o odpadach decyduje co do zasady wola posiadacza. Chodzi tu oczywiście o wolę poprzedniego posiadacza rzeczy, a nie aktualnego – tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 grudnia 2007 r. (IV SA/Wa 1857/2007) Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 27 sierpnia 2004 r. (sygn. SA/Sz 1586/03) stwierdził z kolei, że każda odzież używana, której posiadacz się pozbywa, staje się odpadem, a zarazem rzeczą niczyją. Natomiast poprzez jej zebranie, odzież używana przestaje być rzeczą niczyją, stając się własnością podmiotu, który ją zebrał. Z chwilą dokonania wstępnej segregacji (wstępnego sortowania), w celu oddzielenia odzieży, której stan pozwala na jej dalsze używanie, od odzieży, która do tego celu już się nie nadaje, ta część odzieży, która nadaje się do dalszego użytku (noszenia) traci cechę odpadu (nastąpił bowiem odzysk odpadu). Należy wobec tego wyciągnąć wniosek, że po dokonaniu wstępnej segregacji odzieży używanej przez podmiot trudniący się zbieraniem odzieży używanej w formie odpadu odzież taka traci cechę odpadu i nie stosuje się do obrotu takimi towarami wymogu określonego w art. 25 ust. 2 ustawy o odpadach polegającego na konieczności przekazywania odpadów wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie gospodarowania odpadami, chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia.

Interesująca w praktyce jest kwestia jak traktować taką odzież używaną, która sprzedawana jest dalej jako czyściwo. Z praktyki wynika, że organy administracji uznają za konieczne uzyskanie zezwolenia na zbieranie odpadów i przeprowadzanie ich odzysku przez podmioty prowadzące działalność w zakresie przetwarzania odzieży używanej na czyściwo. Natomiast substancje i przedmioty, które bez dalszej obróbki, rozumianej jako jedna z metod odzysku zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy o odpadach, mogą bezpośrednio i bez szkodliwego wpływu na środowisko zostać użyte jako produkt/towar lub surowiec zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem nie są traktowane jako odpad (takie stanowisko prezentuje GIOŚ w piśmie z dnia 07.05.2008 r. sygn. DKR – 440/57/08/pk).

Skontaktuj się z nami

    Biuro rachunkowe Łódź