Organy podatkowe, oprócz powszechnie znanej kontroli podatkowej prowadzonej zgodnie z art. 281 Ordynacji podatkowej, mają możliwość dokonania czynności sprawdzających – stanowiących faktycznie sprawdzenie wywiązywania się podatnika z podstawowych obowiązków związanych z prawem podatkowym. Podjęcie czynności tych nie jest poprzedzone doręczeniem zawiadomienia o zamiarze jej przeprowadzenia czy wydaniem postanowienia o wszczęciu, dlatego może okazać się zaskoczeniem i dużym stresem dla każdego podatnika. Czynności sprawdzające rozpoczynają się od pierwszych działań organu zgodnie z art. 272 Ordynacji podatkowej. Organ podatkowy nie wydaje także decyzji w sprawie, jak również nie istnieje formalne zawiadomienie o zakończeniu czynności.
Pamiętajmy, że czynności sprawdzające nie powinny być lekceważone – pomimo odformalizowanego charakteru oraz ograniczonego zakresu działania, mogą być one wstępem do kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego a zebrany materiał dowodowy będzie służył w dalszych czynnościach.
Katalog celów czynności sprawdzających jest zamknięty i obejmuje:
- sprawdzenie terminowości:
- składania deklaracji,
- wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez płatników oraz inkasentów;
- stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów wymienionych w punkcie 1;
- ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami;
- weryfikację poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów) nieopodatkowanych – w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych;
- weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej.
Jak widać, możliwości organu podatkowego w porównaniu do kontroli są niewielkie. Pamiętajmy jednak, że w wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzających, organ może wszcząć kontrolę podatkową. Zgodnie z art. 281 Ordynacji podatkowej: Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.
Uprawnienia organu podatkowego
W toku czynności kontrolnych, organ może m.in.
- Samodzielnie skorygować deklarację jeżeli wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 5000 zł
- Zwrócić się o samodzielną korektę deklaracji wraz z wyjaśnieniami
- Wezwać do niezbędnych wyjaśnień w sprawie deklaracji
- Oględzin lokalu mieszkalnego – jeżeli ma to związek z deklaracją lub zastosowaniem ulgi mieszkaniowej
- W razie skorzystania z ulgi podatkowej – przedstawienia dokumentacji wymaganej do jej zastosowania.
W ramach czynności sprawdzających stosujemy część przepisów odnoszących się do działu IV Ordynacji podatkowej tj. postępowania podatkowego. Strony m.in. mogą występować przez pełnomocnika zgodnie z odpowiednim stosowaniem art. 138a i następnych Ordynacji podatkowej. Pamiętajmy jednak, że organ podatkowy może zastosować również kary porządkowe m.in. za bezzasadną odmowę lub nie dokonanie w terminie złożenia wyjaśnień.
Skuteczna reprezentacja na poziomie czynności sprawdzających, często pozwala uniknąć wieloletnich kontroli i postępowań podatkowych prowadzonych przez organy podatkowe. Pamiętajmy, że wszystkie zebrane materiały będą służyć w dalszych prowadzonych postępowaniach – dlatego ważne jest możliwie jak najpełniej korzystać ze swoich uprawnień.
Eksperci podatkowi CGO Legal chętnie pomogą w każdym stadium czynności sprawdzających wobec podatnika. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w walce z organami podatkowymi, posiadamy niezbędne narzędzia do pozytywnego rozstrzygnięcia na rzecz przedsiębiorców. Skutecznie reprezentujemy podatników w czynnościach kontrolnych a także w postępowaniach podatkowych oraz kontrolach. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu.