Obecna sytuacja w Polsce zmusza wiele podmiotów do wprowadzenia zmian w swoim funkcjonowaniu. Reorganizację przeprowadzają nie tylko prywatne przedsiębiorstwa lecz również instytucje publiczne takie jak urzędy czy sądy. Ograniczenia w pracy tych drugich sprawiają, że dotrzymanie biegnących terminów procesowych staje się bardzo trudne, a czasami nawet niemożliwe, uderzając tym samym w prawa stron. Odpowiedź na ten problem przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości, które w projekcie specustawy proponuje między innymi zawieszenie biegu terminów procesowych.
Opracowane rozwiązania
Projekt specustawy zakłada regulowanie biegu terminów procesowych i materialnoprawnych oraz kształtu niektórych stosunków prawnych w okresie zagrożenia epidemicznego.
Przewiduje wstrzymanie nierozpoczętego i zawieszenie rozpoczętego biegu:
- terminów przewidzianych przepisami prawa cywilnego, od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem;
- terminów przedawnienia karalności czynu oraz przedawnienia wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia;
- terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych, postępowaniach egzekucyjnych, karnych, karno-skarbowych, w sprawach o wykroczenia, administracyjnych, egzekucyjnych w administracji, a także terminów w innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy.
Nie tylko zawieszenie biegu terminów procesowych
Kolejne proponowane rozwiązania dotyczą sytuacji, w której sąd znajdujący się w danej miejscowości będzie musiał zostać zamknięty np. z powody kwarantanny wszystkich pracowników. Proponowanym rozwiązaniem takiej sytuacji jest powierzenie wykonywania niecierpiących zwłoki zadań innemu sądowi. Co za tym idzie uproszczeniu ulega tryb delegowania sędziów do innego sądu. Według Ministerstwa Sprawiedliwości: Umożliwi to wsparcie sądów, które pracują w niedostatecznej obsadzie, a rozpoznają sprawy pilne, zarówno własne jak powierzone.
Co ważne nowelizacja szczegółowo określa rodzaje spraw uznawanych za pilne, są nimi sprawy dotyczące nieletnich, przemocy w rodzinie oraz o tymczasowe aresztowanie.
Pozostałe kwestie
Pozostałe kwestie poruszone w ustawie odnoszą się do:
- częstszego dozoru elektronicznego – Proponuje się podwyższenie górnej granicy orzeczonych kar lub sumy kar pozbawienia wolności, warunkującej możliwość odbycia kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, do 18 miesięcy. Obecnie SDE stosowany jest do kar w wymiarze do jednego roku pozbawienia wolności.
- pomocy dla spółdzielców, członków wspólnot mieszkaniowych i spółek prawa handlowego – umożliwienie działania organom, których członkowie podlegają kwarantannie. Możliwe będzie głosowania na piśmie lub za pośrednictwem środków komunikowania się na odległość.
- dodatkowych urlopów naukowych – Zaproponowany został również przepis mający na celu przyznanie dodatkowych uprawnień urlopowych pracownikom, którzy przygotowywać się do egzaminów adwokackiego i radcowskiego. Początkowo były one wyznaczone na 24-27 marca 2020 r., ale zostały odwołane z uwagi na stan zagrożenia epidemicznego.
- naboru na aplikację sędziowską – W przypadku gdy konkurs nie będzie mógł się odbyć w pierwotnie wyznaczonym terminie (2 kwietnia 2020r.), stworzona podstawa prawna umożliwi wyznaczenie nowego terminu. Co więcej jeżeli konkurs nie będzie mógł zostać przeprowadzony do 15 lipca 2020r. będzie się to wiązało odwołaniem naboru na aplikację uzupełniającą sędziowską, który w 2020r. nie zostanie w ogóle przeprowadzony. UWAGA: W takim przypadku kandydatom zostaną zwrócone opłaty uiszczone za udział w konkursie.
Informacja
„Opracowane w Ministerstwie Sprawiedliwości przepisy znajdą się w specjalnej ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Projekt wraz z uzasadnieniem został przekazany do Ministerstwa Rozwoju, które koordynuje wszystkie prace związane z nowelizacją tej ustawy.”
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości.