O depozycie nieprawidłowym możemy mówić, gdy przechowawca ma możliwość dysponowania przekazanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami.
Dowiedz się, czym jest depozyt nieprawidłowy, jakie są jego cechy oraz czym różni się od pożyczki.
Depozyt nieprawidłowy – co to takiego?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.
Depozyt nieprawidłowy traktowany jest zarówno jako odmiana tradycyjnej umowy przechowania, jak i jako odrębny typ umowy nazwanej. Jest uznawany za umowę szczególnego rodzaju, która zawiera elementy przechowania i pożyczki.
| Cechy charakterystyczne depozytu nieprawidłowego | nadanie upoważnienia do zarządzania przekazanymi do przechowania rzeczami (najczęściej są to pieniądze) |
| możliwość zażądania przez składającego depozyt w dowolnym czasie zwrotu rzeczy, która została oddana do przechowania | |
| prawo przechowawcy do rozporządzania oddanymi na przechowanie rzeczami |
Co nie jest depozytem nieprawidłowym?
| Depozytem nieprawidłowym nie jest: | umowne powierzenie pieniędzy w celu umieszczenia ich na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych |
| fakt bycia współwłaścicielem konta bez opcji dysponowania zgromadzonymi na nim środkami | |
| użyczenie rachunku bankowego z zaznaczeniem, że użyczający w żaden sposób nie rozdysponuje środków ulokowanych na tym rachunku | |
| zdeponowanie na koncie bankowym pieniędzy, które stanowią masę spadkową i mają zostać zwrócone spadkobiercom | |
| kompleksowe zarządzanie płynnością finansową typu cash pooling | |
| przyjęcie przez kancelarię kwot wpłacanych przez uczestników aukcji w związku z prawną obsługą organizatora aukcji, o ile kancelaria nie mogła dysponować tymi środkami |
Depozyt nieprawidłowy a pożyczka
Depozyt nieprawidłowy nie jest pożyczką, mimo że:
- przechowawca ma prawo dysponować przechowywaną rzeczą tak, jak w umowie pożyczki,
- depozyt nieprawidłowy wywołuje podobne konsekwencje w kwestii podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zasadniczą różnicą pomiędzy depozytem nieprawidłowym a pożyczką to:
- fakt zawierania depozytu nieprawidłowego w interesie składającego,
- regulacja zobowiązań podatkowych przez przechowawcę.
Nawet w braku formalnej umowy, na przechowawcy spoczywa obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowa depozytu nieprawidłowego podlega 0,5% stawce opodatkowania. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego.
Późniejsze wykonanie tej umowy do kwoty z niej wynikającej nie podlega po raz drugi opodatkowaniu, chyba że w wyniku tych czynności następuje zwiększenie podstawy opodatkowania (kwoty depozytu nieprawidłowego). W przypadku gdy ma miejsce kilka umów depozytu nieprawidłowego, każda z nich podlega odrębnemu opodatkowaniu.
Masz pytania? Doradztwo podatkowe to jedna z naszych specjalności. Skontaktuj się z naszymi ekspertami już dzisiaj.
FAQ – często zadawane pytania na temat: Depozyt nieprawidłowy
Jak Kodeks cywilny definiuje depozyt nieprawidłowy?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy).
Czy depozyt nieprawidłowy dotyczy tylko pieniędzy?
Nie, pojęcie depozytu nieprawidłowego może odnosić się również do innych rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Jakie zobowiązania ciążą na stronach depozytu nieprawidłowego?
Składający ponosi odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne wydanej rzeczy (obowiązek naprawienia szkody). Jest również zobowiązany do uiszczenia przechowawcy opłaty z tytułu depozytu nieprawidłowego. Obowiązkiem przechowawcy jest zwrócenie przedmiotu depozytu nieprawidłowego oraz uiszczenie składającemu opłaty z tytułu depozytu nieprawidłowego.
Czy depozyt nieprawidłowy może powodować odpowiedzialność prawna?
Tak, naruszenie zasad depozytu może skutkować odpowiedzialnością cywilnoprawną.
Czy można unieważnić umowę depozytu nieprawidłowego?
W pewnych okolicznościach można podjąć próbę unieważnienia umowy depozytu nieprawidłowego. Jest to zależne od okoliczności danego przypadku.
Czy depozyt nieprawidłowy może wpływać na prawo własności?
Tak, w zależności od rodzaju przedmiotu depozytu, naruszenie zasad depozytu nieprawidłowego może mieć wpływ na prawo własności danego przedmiotu.
Kiedy depozyt staje się uznawany za nieprawidłowy według prawa polskiego?
Depozyt staje się nieprawidłowy, gdy zachodzą przesłanki określone w przepisach Kodeksu cywilnego.
Czy istnieją różnice w traktowaniu depozytu nieprawidłowego między instytucjami finansowymi a osobami prywatnymi?
Tak, traktowanie depozytu nieprawidłowego może różnić się w zależności od tego, czy strony to instytucje finansowe, czy jednostki prywatne.
Czy depozyt nieprawidłowy może być rozwiązany polubownie?
W pewnych sytuacjach strony mogą podjąć próbę rozwiązania sporu dotyczącego depozytu nieprawidłowego polubownie. Wymaga to jednak zgody obu stron.
Jaki jest okres przedawnienia roszczeń związanych z depozytem nieprawidłowym?
Okres przedawnienia roszczeń związanych z depozytem nieprawidłowym jest uregulowany przez przepisy prawa i może zależeć od różnych czynników.