Okresy wypowiedzenia to niezwykle istotne elementy stosunku pracy. W artykule przedstawimy najważniejsze kwestie dotyczącego tego zagadnienia – jak je liczyć, czy można je wydłużyć lub skrócić.
Spis treści
- Okresy wypowiedzenia – co to jest?
- Kogo obowiązują i od czego zależą okresy wypowiedzenia?
- Jakie są okresy wypowiedzenia w prawie pracy?
- Jak ustalić okresy wypowiedzenia za pracę?
- Okresy wypowiedzenia – jak je obliczyć?
- Czy można wydłużyć okresy wypowiedzenia?
- Czy można skrócić okresy wypowiedzenia?
- Okresy wypowiedzenia. Podsumowanie
- FAQ – najczęściej zadawane pytania na temat: Okresy wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia – co to jest?
Okres wypowiedzenia to czas, który musi upłynąć:
- od momentu złożenia wypowiedzenia umowy o pracę,
- do jej faktycznego rozwiązania.
Jest to czasookres, w którym pracownik i pracodawca mogą przygotować się do zakończenia współpracy.
Kogo obowiązują i od czego zależą okresy wypowiedzenia?
Kodeks pracy (KP) wskazuje, że zarówno pracodawca, jak i pracownik mają prawo do rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
Zgodnie z obowiązującą zasadą, koniec takiej umowy następuje po upływie okresu wypowiedzenia, który jest uzależniony od:
- rodzaju umowy, np. na czas nieokreślony,
- długości zatrudnienia u konkretnego pracodawcy.
Jakie są okresy wypowiedzenia w prawie pracy?
Okresy wypowiedzenia ustala wprost Kodeks pracy. Zgodnie z art. 34 KP okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny jest uzależniony od długości tego okresu i wynosi:
- 3 dni robocze, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
- 1 tydzień, gdy okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny trwa 3 miesiące.
Artykuł 36§1 KP określa zasady dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony oraz na czas określony, które są uzależnione od długości zatrudnienia u danego pracodawcy:
- 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, gdy zatrudnienie wynosi co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony przez co najmniej 3 lata.
Wszystkie te regulacje mają na celu zapewnienie odpowiedniego czasu na dostosowanie się obu stron do zakończenia umowy.
Jak ustalić okresy wypowiedzenia za pracę?
Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas próbny jest bezpośrednio związany z długością tej umowy. Krótszy okres próbny skutkuje krótszym okresem wypowiedzenia, a dłuższy – dłuższym.
W przypadku umów na czas nieokreślony oraz określony, znaczenie ma łączny staż pracy pracownika u danego pracodawcy. Okres zatrudnienia odnosi się do całkowitego czasu pracy w danej firmie. Obejmuje on:
- aktualną umowę,
- wcześniejsze okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy, nawet jeśli wystąpiły przerwy w pracy.
Orzecznictwo[1] przyjmuje, że długość okresów wypowiedzenia, określona w artykule 36§1 Kodeksu pracy, zależy od czasu zatrudnienia u konkretnego pracodawcy. Okres ten liczymy
- od momentu zawarcia umowy o pracę,
- do dnia jej rozwiązania, który następuje po upływie okresu wypowiedzenia.
Okresy wypowiedzenia – jak je obliczyć?
Przy obliczaniu okresów wypowiedzenia należy wziąć pod uwagę zasady obowiązujące w Kodeksie pracy (art. 30§ 21). Zgodnie z nim okresy wypowiedzenia liczone:
- w tygodniach kończą się w sobotę,
- w miesiącach kończą się ostatniego dnia miesiąca.
Warto zaznaczyć, że te czasookresy obejmują jedynie pełne tygodnie i miesiące. W przypadku wypowiedzenia liczonego w dniach brane są pod uwagę tylko dni robocze, które następują po dniu złożenia wypowiedzenia. Jednocześnie nie uwzględnia się:
- niedziel,
- dni ustawowo wolnych dni od pracy.
Czy można wydłużyć okresy wypowiedzenia?
W pewnych sytuacjach prawo pracy dopuszcza możliwość wydłużenia okresów wypowiedzenia. Dotyczy to pracowników zatrudnionych na stanowiskach wiążących się z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie (art. 36§5 KP).
Jeśli pracownik był zatrudniony przez:
- mniej niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia może zostać przedłużony do 1 miesiąca,
- co najmniej 6 miesięcy, okres wypowiedzenia może wynosić 3 miesiące.
Celem tego przepisu jest ułatwienie pracodawcy rozliczenia się z pracownikiem.
Czy można skrócić okresy wypowiedzenia?
Art. 18 KP wprowadza zasadę, zgodnie z którą warunki umowy o pracę oraz innych dokumentów regulujących stosunek pracy nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.
Oznacza to, że wszelkie postanowienia, które są mniej korzystne dla pracownika:
- są uznawane za nieważne,
- w ich miejsce stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.
Jednocześnie istnienie możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia. Wprowadza ją art. 36§6 Kodeksu pracy. Pozwala stronom ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy po dokonaniu wypowiedzenia przez jedną z nich. To jednak nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.
Oprócz tego pracodawca będzie mieć prawo jednostronnie skrócić okres wypowiedzenia w przypadku:
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy,
- z innych przyczyn niezwiązanych z pracownikiem (art. 36 § 1 KP).
Okresy wypowiedzenia. Podsumowanie
Długość okresów wypowiedzenia zależy od wielu czynników, m.in. stażu pracy, rodzaju umowy oraz przyczyny rozwiązania stosunku pracy. Zrozumienie zasad dotyczących wypowiedzeń jest ważne, by uniknąć nieporozumień i potencjalnych sporów.
Jeśli spodobał Ci się nasz wpis i potrzebujesz więcej informacji na temat okresów wypowiedzenia, nasi specjaliści pozostają do Twojej dyspozycji. Zapraszamy do kontaktu!
FAQ – najczęściej zadawane pytania na temat: Okresy wypowiedzenia
Jak długo trwa okres wypowiedzenia?
Długość okresu wypowiedzenia zależy od długości zatrudnienia oraz rodzaju umowy. Zgodnie z Kodeksem pracy:
Dla umowy na czas próbny – 3 dni (przy umowie do 2 tygodni), 1 tydzień (przy umowie powyżej 2 tygodni) lub 2 tygodnie (przy umowie na 3 miesiące).
Dla umowy na czas określony – 2 tygodnie, jeżeli trwała dłużej niż 6 miesięcy.
Dla umowy na czas nieokreślony – 2 tygodnie (do 6 miesięcy zatrudnienia), 1 miesiąc (od 6 miesięcy do 3 lat) oraz 3 miesiące (powyżej 3 lat).
Czy okres wypowiedzenia można skrócić?
Tak, w niektórych sytuacjach możliwe jest skrócenie okresu wypowiedzenia za obopólną zgodą stron. Warto jednak pamiętać, że takie ustalenia powinny być dokładnie udokumentowane.
Co się dzieje, jeśli pracownik nie przepracuje całego okresu wypowiedzenia?
Jeśli pracownik zdecyduje się na wcześniejsze zakończenie pracy, może być zobowiązany do zapłaty odszkodowania pracodawcy za niewykonanie umowy w ustalonym terminie. Wysokość odszkodowania powinna być określona w regulaminie pracy lub w umowie.
Jakie są prawa pracownika podczas okresu wypowiedzenia?
Pracownik ma prawo do wynagrodzenia oraz innych świadczeń wynikających z umowy o pracę przez cały okres wypowiedzenia. Może również korzystać z urlopu oraz innych uprawnień, które przysługują mu na mocy prawa pracy.
Czy pracodawca może zwolnić pracownika bez okresu wypowiedzenia?
Tak, pracodawca ma prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracownika, np. kradzieży lub rażącego niedbalstwa.
Jakie są konsekwencje niewłaściwego rozwiązania umowy o pracę?
Niewłaściwe rozwiązanie umowy o pracę może prowadzić do roszczeń ze strony pracownika, takich jak odszkodowanie za bezprawne zwolnienie czy przywrócenie do pracy. Warto zatem przestrzegać przepisów prawa pracy przy podejmowaniu decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy.
Gdzie mogę znaleźć więcej informacji na temat prawa pracy?
Więcej informacji na temat prawa pracy można znaleźć w Kodeksie pracy, np. na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
[1] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 roku, sygnatura: I PKN 34/99