Prawie każdy z kierowców posiada historię o tym jak zdobywał prawo jazdy. Najczęściej było ono długo wyczekiwane, często uzyskiwane z pewnymi problemami (podobno rekordzista w WORD w Łodzi zdawał egzamin 58 razy!).
Co jednak jeśli dysponujemy zagranicznym prawem jazdy? Problem ten dotyczyć zarówno Polaków, którzy zdawali egzaminy za granicą, jak i cudzoziemców przybywających do Polski. Czy osoby posiadające zagraniczne prawo jazdy w Polsce mogą poruszać się po naszych drogach? Po odpowiedź na to i inne pytania zapraszam do artykułu poniżej.
Prawo jazdy wydane w krajach UE oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu
W przypadku osób posiadających prawo jazdy wydane w krajach UE oraz krajach EFTA sytuacja jest najprostsza. Prawo jazdy wydane we wspomnianych państwach jest ważne na terenie Polski (jak i pozostałych krajów członkowskich), bez konieczności dokonywania dodatkowych czynności.
Oznacza to, że każdy obcokrajowiec (lub Polak, który zdobył prawo jazdy za granicą), który jest obywatelem Unii, albo państwa zrzeszonego w EFTA, może bez dokonywania żadnych formalności przyjechać do Polski i legitymować się swoim dotychczasowym prawem jazdy w okresie jego ważności.
Międzynarodowe prawo jazdy
Podobna sytuacja jest w przypadku osób dysponujących międzynarodowym prawem jazdy, wydanym na podstawie Konwencji Wiedeńskiej o ruchu drogowym lub Konwencji Genewskiej o ruchu drogowym. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że międzynarodowe prawo jazdy może być ważne maksymalnie do 3 lat (jednak nie może przekraczać terminu ważności krajowego prawa jazdy).
Dodatkowo jeśli posiadacz międzynarodowego prawa jazdy zdecyduje się na dłuższy pobyt w Polsce i uzyska w tym celu pozwolenie na pobyt czasowy lub pobyt stały, jego międzynarodowe prawo jazdy jest ważne jedynie 6 miesięcy licząc od dnia wydania decyzji. Po tym czasie osoba nim dysponująca chcąc poruszać się po polskich drogach, jako kierowca musi dokonać procedury wymiany zagranicznego prawa jazdy.
Prawo jazdy spoza Unii Europejskiej. Prawo jazdy wydane w Wielkiej Brytanii
Z uwagi na Brexit, sytuacja posiadaczy brytyjskiego prawa jazdy nie jest jednolita. Dokumenty wydane przed dniem 1 stycznia 2021 r. są traktowane jak wydane przez kraj członkowski Unii Europejskiej i można z nich korzystać w okresie ich ważności. W związku z tym nie jest wymagana ich wymiana.
Natomiast brytyjskie prawa jazdy wydane po 1 stycznia 2021 są traktowane jak dokumenty wydane przez kraj trzeci. Oznacza to, że można się nimi posługiwać w Polsce w okresie ważności tego dokumentu, ale przy pobycie przekraczającym 6 miesięcy należy je wymienić na polski dokument. O szczegółach tej procedury poniżej.
Prawo jazdy spoza Unii Europejskiej. Zagraniczne prawo jazdy w Polsce wydane w krajach trzecich
Polskie przepisy w kwestii prawa jazdy wydanego w krajach trzecich są bardzo jasne – co do zasady,każda osoba, która posiada prawo jazdy wydane za granicą, a mieszka w Polsce przynajmniej od 185 dni musi wymienić je na polskie prawo jazdy. Po tym okresie, jeżeli chcemy prowadzić pojazd w Polsce, to po tym okresie dokument trzeba wymienić na obowiązujący w świetle przepisów krajowych. Procedura nieco różni się dla osób dysponujących prawem jazdy zgodnym z wymaganiami konwencji Genewskiej lub Wiedeńskiej oraz tych, których dokument tych warunków nie spełnia.
W przypadku gdy kraj wydający prawo jazdy jest sygnatariuszem Konwencji Genewskiej lub Wiedeńskiej, kierowca jest zwolniony z obowiązku zdawania części teoretycznej egzaminu na prawo jazdy. Natomiast jeżeli zagraniczne prawo jazdy nie odpowiada wymaganiom konwencji, tzn. zostało wydane w kraju, który nie jest jej sygnatariuszem, wówczas na jego podstawie może być wydane polskie prawo jazdy, ale dopiero po zdaniu egzaminu teoretycznego.
Procedura wymiany zagranicznego prawa jazdy w Polsce
Wymiana zagranicznego prawa jazdy na dokument polski odbywa się na podstawie wniosku o wymianę prawa jazdy. Wniosek wraz z wymaganymi załącznikami składa się we właściwym dla miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy wydziale komunikacji. Poza wnioskiem i zgodą na przetwarzanie danych osobowych, do urzędu należy dostarczyć następujące dokumenty:
- zagraniczne prawo jazdy oraz jego kserokopię;
- tłumaczenie zagranicznego prawa jazdy dokonane przez tłumacza przysięgłego;
- kserokopię dokumentu tożsamości (najczęściej jest to paszport) oraz kserokopię dokumentu potwierdzający prawo do pobytu w Polsce;
- zdjęcie;
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej (100,50 zł)
- zaświadczenie o zameldowaniu w Polsce.
Po złożeniu kompletu dokumentów w odpowiednim Wydziale Komunikacji, zaczyna się proces weryfikacji prawa jazdy w odpowiednim organie zagranicznym. Ta weryfikacja może potrwać nawet kilka miesięcy. Jedynym wyjątkiem od konieczności weryfikacji jest sytuacja osoby, która korzysta w Polsce z ochrony międzynarodowej (azyl, status uchodźcy, pobyt tolerowany lub humanitarny, ochrona uzupełniająca). Ważność prawa jazdy takiej osoby nie będzie weryfikowane w państwie pochodzenia.
W sytuacji, gdy prawo jazdy, nie jest zgodne z wzorem konwencyjnym, dla wymiany na polskie prawo jazdy należy spełnić dodatkowe warunki. Wnioskodawca musi uzyskać w pierwszej kolejności tzw. numer PKK (profil kandydata na kierowcę. Kolejnym warunkiem będzie pozytywne zaliczenie egzaminu teoretycznego w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Po zaliczeniu egzaminu należy złożyć do Wydziału Komunikacji komplet dokumentów oraz czekać na pozytywną weryfikację prawa jazdy w organie zagranicznym.
Zagraniczne prawo jazdy w Polsce. Podsumowanie
Mimo, że procedura wymiany prawa jazdy nie jest bardzo skomplikowana, w doświadczenia wiemy, że może trwać bardzo długo. Na odpowiedź organów zagranicznych w sprawie ważności prawa jazdy czekamy niejednokrotnie kilka miesięcy. Dlatego doradzamy każdej zainteresowanej wymianą prawa jazdy osobie rozpoczęcie procedury jak najszybciej po przyjeździe do Polski.
Należy pamiętać bowiem, że osoba legitymująca się prawem jazdy, które nie jest już ważne na terenie RP, posługuje się dokumentem, który przestał stwierdzać posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem. Taka osoba zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami, nie posiadając dokumentu stwierdzającego to uprawnienie na terytorium RP, nie może być kierującym pojazdem. Będzie zatem traktowana, jako sprawca wykroczenia z art. 95 Kodeksu wykroczeń tj. prowadzenia pojazdu bez wymaganych dokumentów.
Jeśli interesuje Cię tematyka prawa pracy jak również legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce zapraszamy na stronę działu Mobility & HR dedykowanej zagadnieniom związanym z obsługą cudzoziemców.