Spółka komandytowa posiada dwa rodzaje wspólników – komplementariuszy i komandytariuszy. Główną różnicą pomiędzy nimi jest odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Komplementariusz odpowiada bez ograniczeń, podczas gdy odpowiedzialność komandytariusza ograniczona jest do oznaczonej w umowie spółki kwoty zwanej sumą komandytową. Czy możliwa jest zamiana statusu obu rodzajów wspólników? Poniżej wyjaśniamy jak zamienić komandytariusza na komplementariusza i odwrotnie.
Jak zamienić komandytariusza na komplementariusza?
Zmiana statusu komandytariusza na komplementariusza jest uregulowana przepisami Kodeksu spółek handlowych (KSH). Zgodnie z art. 115 KSH Jeżeli umowa spółki dopuszcza przyjęcie do spółki nowego komplementariusza, dotychczasowy komandytariusz może uzyskać status komplementariusza, lub osoba trzecia może przystąpić do spółki w charakterze komplementariusza, za zgodą wszystkich dotychczasowych wspólników.
Z tego przepisu wynika zatem, że zmiana statusu komandytariusza na komplementariusza wymaga:
- odpowiednich zapisów w umowie spółki (zezwalających na taką zamianę),
- zgody wszystkich wspólników spółki.
Dodatkowo taka zmiana pociąga za sobą konieczność zmiany umowy spółki. Należy pamiętać, że zmiana umowy spółki komandytowej wymaga zachowania formy aktu notarialnego.
Jak zamienić komplementariusza na komandytariusza?
W przeciwieństwie do sytuacji opisanej powyżej, KSH nie reguluje zamiany komplementariusza na komandytariusza. Jednocześnie w żadnym miejscu jej nie zakazuje, przez co uznaje się ją za dopuszczalną. W celu uniknięcia wątpliwości zaleca się, aby postanowienia umowy spółki przewidywały możliwość przeprowadzenia takiej zmiany.
Zamiana komplementariusza na komandytariusza wymaga zmiany umowy spółki komandytowej (czyli zachowania formy aktu notarialnego). Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zaś zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej (art. 9 KSH).
Kiedy zmiana statusu wspólnika staje się skuteczna?
Zmiana statusu wspólnika (komandytariusza na komplementariusza i odwrotnie) następuje z chwilą podpisania zmiany umowy spółki komandytowej. Do skuteczności zmiany nie jest więc konieczny wpis do rejestru przedsiębiorców KRS. Oczywiście, ze względów praktycznych dobrze jest dokonać zgłoszenia tej okoliczności do sądu rejestrowego jak najszybciej. Niemniej jednak status wspólnika (zwłaszcza w stosunkach wewnętrznych spółki) ulega zmianie z chwilą podpisania aktu notarialnego.
Należy również zauważyć, że w efekcie przekształceń w spółce musi pozostać co najmniej jeden komplementariusz i jeden komandytariusz. Przykładowo, nie jest możliwe aby status komplementariusza nabył jedyny komandytariusz. Taka zmiana wymagałaby przekształcenia spółki komandytowej np. w spółkę jawną, czyli skorzystania z innej procedury przewidzianej przepisami KSH.
Odpowiedzialność za długi w spółce komandytowej
Jak zostało wcześniej wspomniane, główną różnicą pomiędzy wspólnikami spółki komandytowej są zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Jak wygląda kwestia tej odpowiedzialności w przypadku zmiany statusu wspólnika?
W przypadku zmiany statusu z komandytariusza na komplementariusza, sprawa wydaje się być prosta – były komandytariusz (a obecny komplementariusz) będzie odpowiadał za wszystkie zobowiązania spółki bez ograniczeń. Dotyczyć to będzie zarówno za zobowiązań powstałych przed zmianą statusu wspólnika, jak i tych powstałych po zamianie.
W przypadku sytuacji odwrotnej, tj. zmiany statusu wspólnika z komplementariusza na komandytariusza, sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Uzyskanie przez komplementariusza statusu komandytariusza nie może bowiem pogarszać sytuację dotychczasowych wierzycieli spółki. Należy więc uznać, że dawny komplementariusz (a obecnie komandytariusz) odpowiadać będzie za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę przed zamianą na tych samych zasadach (czyli bez ograniczeń). Dopiero za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę później były komplementariusz będzie odpowiadał z ograniczeniem do sumy komandytowej.
Ważny wyrok NSA
Warto jednak zwrócić uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 maja 2015 r. (sygn. II FSK 664/14), z którego wynika, że w stosunkach z osobami trzecimi komplementariusz uzyskuje status komandytariusza nie w chwili zmiany umowy spółki, ale w chwili ujawnienia zmiany w KRS. Oznacza to, że w zakresie odpowiedzialności za długi spółki, zamiana statusu komplementariusza na komandytariusza jest skuteczna dopiero z wpisem zmian w rejestrze. W interesie spółki (a tym bardziej wspólnika) jest więc jak najszybsze zgłoszenie zmiany do KRS.
Zmiana statusu wspólnika w spółce komandytowej jest możliwa, ale wymaga spełnienie określonych warunków i dopełnienia wymaganych przez przepisy formalności. Jesteś wspólnikiem w spółce komandytowej i planujesz przeprowadzenie zmian w zakresie zmiany statutu wspólników? Zachęcamy do kontaktu z nasza Kancelarią. Nasi eksperci posiadają wieloletnie doświadczenie w prawie spółek, w tym w przekształceniach i zmianach dotyczących spółek komandytowych.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.