Likwidacja spółki komandytowej to z reguły rozciągnięty w czasie, a bywa, że i długotrwały proces polegający na zakończeniu prowadzenia działalności przez spółkę, ściągnięciu przysługujących jej wierzytelności i wykonaniu obciążających spółkę zobowiązań, następnie upłynnieniu pozostałego majątku spółki, a na koniec wykreśleniu podmiotu z Rejestru Przedsiębiorców KRS. Do likwidacji spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych regulujące funkcjonowanie spółki jawnej, z pewnymi jednak modyfikacjami.
Likwidacja spółki komandytowej według Kodeksu spółek handlowych
Ustawodawca, w art. 58 KSH w zw. z art. 67 § 1 KSH, wskazał następujące przyczyny skutkujące koniecznością przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki;
- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;
- ogłoszenie upadłości spółki;
- śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości;
- wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;
- prawomocne orzeczenie sądu.
Jednakże ustawodawca daje wspólnikom możliwość uniknięcia, często dość czasochłonnej i kosztownej, procedury likwidacyjnej wskazując w art. 67 § 1 KSH na możliwość zakończenia działalności spółki w inny, uzgodniony przez wspólników w umowie spółki sposób.
Trzeba w tym miejscu należy zaznaczyć, że w doktrynie oraz praktyce orzeczniczej sądów rejestrowych można spotkać rozbieżność co do tego czy, a jeśli tak to w jaki sposób, ów „inny sposób zakończenia działalności spółki” winien zostać ujęty w umowie spółki. Z jednej bowiem strony można wskazać interpretację, zgodnie z którą ów inny sposób winien być wskazany expressis verbis w umowie, a w jego braku należałoby zmienić umowę spółki. Z drugiej jednak strony dopuszcza się całkowite pominięcie w umowie spółki określenia owego innego sposobu zakończenia jej działalności, pozostawiając tę kwestię do uregulowania w uchwale wspólników.
Likwidacja spółki komandytowej na podstawie jednomyślnej uchwały wspólników
Z uwagi na wielość potencjalnych przyczyn likwidacji spółki warto, z praktycznego punktu widzenia, skupić się na rozwiązaniu, które zapewni maksymalną oszczędność czasu i środków finansowych. Dlatego w niniejszym artykule omówimy zakończenie bytu spółki z powodu jednomyślnej decyzji wspólników o jej rozwiązaniu. W praktyce jest to okoliczność, która stanowi najczęstszy powód rozwiązania spółki.
Powyższy sposób daje możliwość rozwiązania spółki w dwóch wariantach. Pierwszy polega na rozwiązaniu bez prowadzenia postępowania likwidacyjnego, a drugi na przeprowadzeniu procedury likwidacyjnej.
Rozwiązanie spółki komandytowej bez likwidacji
Rozwiązanie spółki bez likwidacji to procedura zdecydowanie najmniej czasochłonna i najmniej kosztowna. Także z biznesowego punktu widzenia pozwala zakończyć współpracę w sposób jak najbardziej partnerski.
Do rozwiązania spółki w opisywanym trybie konieczna jest zgoda wszystkich wspólników, a także brak zastrzeżenia w umowie spółki innego, ściśle określonego, sposobu jej likwidacji.
Nawet jednak gdyby się okazało, że umowa spółki nie przewiduje innego sposobu jej likwidacji, wystarczy zmienić umowę spółki, która dla swej ważności nie wymaga rejestracji w KRS i wywołuje skutki prawne już z chwilą jej zawarcia. Zatem po zmianie umowy spółki można od razu przystąpić do jej likwidacji. Warto dodać, ze zmiana umowy spółki dla swej ważności wymaga formy aktu notarialnego.
Z technicznego punktu widzenia ten tryb wymaga:
- podjęcia przez wspólników jednomyślnej uchwały o rozwiązaniu spółki, uzgadniając „inny niż likwidacja” sposób zakończenia jej działalności,
- wyznaczenia osoby zobowiązanej do przechowywania ksiąg i dokumentów spółki przez okres nie krótszy niż 5 lat.
Jednomyślna decyzja wspólników określająca sposób zakończenia działalności spółki może zostać zawarta w uchwale o rozwiązaniu spółki lub w odrębnym dokumencie. Podejmując uchwałę o rozwiązaniu wspólnicy muszą dokonać podziału majątku spółki.
Tytułem przykładu, wspólnicy mogą wskazać jako sposoby rozwiązania spółki bez likwidacji następujące okoliczności:
- podział jej majątku w naturze pomiędzy wspólników, bądź
- przejęcie przedsiębiorstwa spółki przez jednego ze wspólników z obowiązkiem spłaty pozostałych.
Największe zalety rozwiązania spółki komandytowej bez likwidacji
Likwidacja spółki w tym trybie ma sporo zalet. Przede wszystkim nie ma potrzeby przestrzegania w sposób sztywny procedury likwidacyjnej, dzięki czemu można szybko rozwiązać spółkę. Nie ma także potrzeby wyznaczania likwidatora, co oznacza, że to wspólnicy mają pełną kontrolę nad zakończeniem działalności spółki. Dodatkowo nie wygasa prokura, jeśli była ustanowiona. Nie ma również obowiązku sporządzania bilansu otwarcia i zamknięcia likwidacji.
Bardzo ważna, z ekonomicznego punktu widzenia, jest możliwość podejmowania czynności wykraczających poza czynności likwidacyjne. Wspólnicy mogą bowiem podejmować działania zmierzające nie tylko do zakończenia bytu spółki, ale również nastawione na osiągnięcie przez spółkę zysku. Bardzo pomocny w realizacji tych celów jest brak obowiązku posługiwania się przez spółkę dopiskiem „w likwidacji”.
Proces rozwiązania spółki komandytowej bez likwidacji można więc przeprowadzić nawet w mniej niż tydzień.
Przeprowadzenie procedury likwidacyjnej spółki komandytowej
Istnieją jednak sytuacje, w których nie da się uniknąć procedury likwidacyjnej. Będzie tak w szczególności gdy spółka w dalszym ciągu prowadzi zaawansowaną działalność gospodarczą, ma liczne wierzytelności i/lub zobowiązania, posiada majątek, a wspólnicy nie są w stanie porozumieć się co do szybkiej likwidacji podmiotu.
Procedura likwidacyjna w tym wariancie wymaga:
- podjęcia przez wszystkich wspólników jednomyślnej uchwały, w której wyrażą zgodę na rozwiązanie spółki, powołają likwidatorów (którymi mogą myć wspólnicy bądź osoby trzecie), wyznaczą osobę zobowiązaną do przechowywania ksiąg i dokumentów spółki przez okres nie krótszy niż 5 lat,
- zgłoszenia przez likwidatorów otwarcia likwidacji do KRS,
- podjęcia przez likwidatorów czynności likwidacyjnych poprzez zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, spłatę długów i upłynnienie majątku spółki; jeśli w spółce istnieją zobowiązania niewymagalne bądź sporne, likwidatorzy powinni zabezpieczyć odpowiednią kwotę na ich pokrycie,
- po zakończeniu czynności likwidacyjnych, likwidatorzy mają obowiązek zgłosić do sądu rejestrowego zakończenie likwidacji wraz z wnioskiem o wykreślenie spółki z KRS. Skutek w postaci rozwiązania spółki następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego o wykreśleniu.
Należy też pamiętać, że na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji trzeba sporządzić bilans otwarcia i zakończenia. Gdyby likwidacja trwała dłużej niż rok, konieczne jest sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień kończący każdy rok obrotowy.
Zakończenie bytu spółki komandytowej w tym trybie jest zdecydowanie bardziej kosztowne. Wymaga ono choćby dokonywania opłat do sądu rejestrowego z tytułu zgłoszenia otwarcia i zakończenia likwidacji.
Z uwagi na liczne czynności związane z likwidacją jest także bardziej czasochłonne i może trwać – w najbardziej optymistycznym wariancie – około pół roku.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na ten temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.