Likwidacja spółki z o.o. to procedura mająca na celu zakończenie istnienia spółki w obrocie gospodarczym (wykreślenie z rejestru). Cała procedura jest uregulowana przepisami Kodeksu spółek handlowych (KSH). Likwidacja jest najczęściej skutkiem decyzji wspólników o zaprzestaniu działalności. Jak 'zamknąć’ spółkę z o.o.? Dowiesz się z tego artykułu.
Spis treści
- Przyczyny rozwiązania spółki z o.o.
-
Jak zlikwidować spółkę z o.o. krok po kroku?
- 1. Otwarcie likwidacji sp. z o.o.
- 2. Powołanie likwidatorów sp. z o.o.
- 3. Zgłoszenie otwarcia likwidacji do KRS
- 4. Ogłoszenie o likwidacji w MSiG i wezwanie wierzycieli
- 5. Bilans otwarcia likwidacji
- 6. Zakończenie działalności spółki przez likwidatorów
- 7. Sprawozdanie likwidacyjne
- 8. Wykreślenie spółki z KRS
- Ile trwa likwidacja spółki z o.o.?
- Czy spółkę z o.o. można rozwiązać bez zgody wspólnika?
- Likwidacja spółki z o.o. online – jak ją przeprowadzić?
- Czy można rozwiązać spółkę z o.o. bez likwidacji?
Przyczyny rozwiązania spółki z o.o.
Aby można było rozpocząć procedurę likwidacji, najpierw musi dojść do rozwiązania spółki. Art. 270 KSH wskazuje przyczyny rozwiązania spółki. Są to:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki;
- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu jej siedziby spółki za granicę;
- ogłoszenie upadłości spółki;
- inne sytuacje przewidziane w przepisach szczególnych.
Jak zlikwidować spółkę z o.o. krok po kroku?
Likwidacja spółki to złożony proces. Składa się on z wielu etapów, które należy realizować we właściwej kolejności. Jakie wyróżniamy etapy likwidacji spółki z o.o.?
1. Otwarcie likwidacji sp. z o.o.
Najczęstszym w praktyce powodem otwarcia likwidacji spółki jest jej rozwiązanie na mocy uchwały wspólników. Uchwała powinna zostać zaprotokołowana przez notariusza (przepisy kodeksu wymagają formy aktu notarialnego do rozwiązania spółki i otwarcia jej likwidacji). Wymagane jest też zachowanie wymogów formalnych związanych ze zwołaniem zgromadzenia wspólników albo jego odbycie w sposób nieformalny.
Czy wspólnicy muszą osobiście stawić się u notariusza, żeby otworzyć likwidację?
Nie. Jak wiele innych czynności prawnych, otwarcia likwidacji można dokonać przez pełnomocnika. Co więcej, pomimo tego, że samo otwarcie likwidacji wymaga formy aktu notarialnego, to pełnomocnictwo udzielane przez wspólnika do otwarcia likwidacji może być udzielone w zwykłej formie pisemnej.
2. Powołanie likwidatorów sp. z o.o.
Wraz z otwarciem likwidacji, wspólnicy powinni powołać likwidatorów spółki. Powołanie likwidatorów wymaga podjęcia uchwały przez wspólników – najczęściej wspólnicy powołują likwidatorów w tym samym akcie notarialnym, w którym zawarta jest uchwała o rozwiązaniu spółki.
Kim są likwidatorzy spółki?
Są to osoby, które reprezentują spółkę w toku jej likwidacji (zastępują one zarząd spółki). Likwidatorzy powinni zakończyć sprawy spółki oraz upłynnić jej majątek.
Kto może być likwidatorem spółki?
Każdy kto posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie został skazany za przestępstwa wymienione w art. 18 Kodeksu spółek handlowych. W praktyce, na likwidatorów najczęściej powoływani są członkowie zarządu spółki lub jej wspólnicy. Możliwe jest jednak powołanie osób trzecich jako likwidatorów.
Co jeśli nie ma uchwały o powołaniu likwidatorów?
Jeśli wspólnicy nie podejmą uchwały o powołaniu likwidatorów to – w braku odmiennych postanowień umowy spółki – likwidatorami zostaną członkowie zarządu spółki.
3. Zgłoszenie otwarcia likwidacji do KRS
Otwarcie likwidacji powinno być zgłoszone do KRS w ciągu 7 dni od podjęcia uchwały. W tym celu składa się odpowiedni wniosek do sądu rejestrowego. Wniosek podpisują likwidatorzy spółki albo pełnomocnik spółki (np. adwokat lub radca prawny) posiadający stosowne pełnomocnictwo od likwidatorów. Wniosek składa się przez elektroniczny Portal Rejestrów Sądowych (PRS).
Do wniosku należy załączyć szereg dokumentów, w tym m.in. oświadczenie likwidatorów o ich adresach do doręczeń.
Czy zgłoszenie otwarcia likwidacji do KRS podlega opłacie sądowej?
Tak. Wynosi ona 350 zł.
4. Ogłoszenie o likwidacji w MSiG i wezwanie wierzycieli
Likwidatorzy powinni opublikować ogłoszenie o otwarciu likwidacji spółki oraz wezwanie wierzycieli spółki do zgłaszania swoich wierzytelności wobec spółki. Ogłoszenie publikuje się w MSiG (Monitorze Sądowym i Gospodarczym) – czyli ogólnopolskim dzienniku urzędowym, w którym publikowane są obwieszczenia i ogłoszenia wymagane przez Kodeks spółek handlowych.
Ogłoszenie powinno zawierać:
- informację o rozwiązaniu spółki oraz o otwarciu jej likwidacji;
- wezwanie wierzycieli do zgłaszania swoich wierzytelności ze wskazaniem terminu na takie zgłoszenia (tj. 3 miesiące od dnia publikacji ogłoszenia w MSiG);
- wskazanie adresu, na który należy zgłaszać wierzytelności (np. adresu spółki albo adresu likwidatora).
Aby doszło do publikacji ogłoszenia, likwidatorzy spółki (lub jej pełnomocnicy) muszą złożyć odpowiedni wniosek do Punktu Przyjmowania Ogłoszeń Monitora Sądowego i Gospodarczego. Takie punkty działają zazwyczaj przy sądach rejestrowych.
Wniosek o publikację ogłoszenia w MSiG jest płatny osobno – opłata zależy od ilości znaków zawartych w ogłoszeniu (opłata wynosi 70 groszy za każdy znak, w tym także spacje). Standardowe ogłoszenie o otwarciu likwidacji spółki kosztuje zazwyczaj ok. 300-400 zł.
Ogłoszenie należy opublikować w ciągu 2 tygodni od dnia podjęcia uchwały o otwarciu likwidacji spółki.
Wniosek o publikację ogłoszenia należy złożyć niezależnie od zgłoszenia likwidacji do KRS – to oznacza, że po podpisaniu aktu notarialnego, likwidatorzy powinni niezwłocznie złożyć dwa osobne wnioski.
Co jeśli likwidowana spółka nie ma wierzycieli?
Bardzo często zdarza się, że wspólnicy chcą zlikwidować ‘pustą’ spółkę, czyli spółkę która albo nigdy nie prowadziła żadnej działalności albo taką której działalność została już dawno temu zaprzestana i nie posiada żadnego majątku. Spółka nie posiada żadnych długów, faktur do zapłaty ani innych zobowiązań. Czy wówczas można ominąć konieczność ogłoszenia w MSiG i 3-miesięcznego oczekiwania na zgłoszenie wierzytelności, które i tak nie nastąpi?
Niestety nie. Niezależnie od tego jaki jest stan majątkowy spółki, ogłoszenia w MSiG oraz wezwania wierzycieli nie można ‘przeskoczyć’. Ominięcie etapu ogłoszenia i upływu 3-miesięcznego okresu skutkować będzie brakiem możliwości zakończenia procedury likwidacji. Sądy rejestrowe, przy rozpatrywaniu wniosków o wykreślenie spółki z KRS, często bowiem wymagają dołączenia dowodu ogłoszenia w MSiG i weryfikują czy został zachowany 3-miesięczny odstęp czasu.
5. Bilans otwarcia likwidacji
Otwarcie likwidacji spółki skutkuje koniecznością zamknięcia i ponownego otwarcia jej ksiąg rachunkowych. Skutkuje to też obowiązkiem sporządzenia sprawozdania finansowego. Sprawozdanie powinno być zgłoszone do elektronicznego Repozytorium Dokumentów Finansowych (RDF)
Co więcej, likwidatorzy spółki muszą sporządzić bilans otwarcia likwidacji, który powinien zostać następnie zatwierdzony uchwałą zgromadzenia wspólników. W związku z tym, w procesie likwidacji nieodzowny jest udział księgowości spółki.
6. Zakończenie działalności spółki przez likwidatorów
Jak była mowa powyżej, likwidatorzy powinni zakończyć sprawy spółki tj.
- zakończyć bieżące interesy spółki;
- wypełnić zobowiązania ciążące na spółce;
- ściągnąć wierzytelności przysługujące spółce wobec jej dłużników;
- upłynnić majątek spółki.
Co więcej, po zakończeniu każdego roku obrotowego likwidatorzy powinni opracowywać sprawozdanie ze swojej działalności oraz przygotowywać roczne sprawozdanie finansowe. Dokumenty te podlegają zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników i zgłoszeniu do RDF.
7. Sprawozdanie likwidacyjne
Po upłynnieniu majątku spółki oraz zaspokojeniu jej wierzycieli, likwidatorzy powinni sporządzić końcowe sprawozdanie likwidacyjne spółki. Sprawozdanie powinno zostać sporządzone na dzień poprzedzający podział majątku spółki pozostałego po zaspokojeniu wierzycieli.
Sprawozdanie likwidacyjne powinno być ogłoszone w siedzibie spółki. Nie oznacza to obowiązku ogłaszania sprawozdania w MSiG, lecz raczej uznaje się, że chodzi o przedstawienie sprawozdania likwidacyjnego w lokalu spółki. Sądy rejestrowe często wymagają złożenia przez likwidatorów oświadczenia, że sprawozdanie zostało ogłoszone w siedzibie spółki. Nadto, należy pamiętać, że sprawozdanie likwidacyjne powinno być też złożone do RDF.
Po zatwierdzeniu sprawozdania likwidacyjnego, wspólnicy powinni podjąć uchwałę o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów spółki oraz o podziale majątku spółki pomiędzy wspólników (jeśli jakiś majątek spółki pozostał po spłaceniu wierzycieli).
Warto podkreślić, że podział majątku spółki nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia w MSiG o otwarciu likwidacji spółki i wezwaniu jej wierzycieli.
8. Wykreślenie spółki z KRS
Po zakończeniu czynności likwidacyjnych, likwidatorzy powinni złożyć wniosek do sądu rejestrowego o wykreślenie spółki z KRS. Wniosek może też złożyć pełnomocnik spółki. Wniosek składa się również przez PRS. Do wniosku o wykreślenie spółki należy także załączyć szereg dokumentów, w tym m.in. odpis sprawozdania likwidacyjnego.
Wniosek do KRS o wykreślenie spółki podlega opłacie w wysokości 400 zł.
Procedura likwidacji spółki jest zakończona z chwilą wydania przez sąd rejestrowy postanowienia w przedmiocie wykreślenia spółki z KRS.
Ile trwa likwidacja spółki z o.o.?
Z uwagi na złożoność procedury oraz konieczność zachowania narzuconych przez prawo terminów, likwidacja spółki z o.o. jest niestety procesem długotrwałym. Minimalny czas trwania likwidacji spółki można oszacować na ok. 7-8 miesięcy. Liczony jest on od dnia podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki do dnia jej wykreślenia z KRS.
Czy spółkę z o.o. można rozwiązać bez zgody wspólnika?
Uchwała wspólników dotycząca rozwiązania spółki wymaga większości 2/3 głosów (art. 246 § 1 KSH). Umowa spółki może jednak wprowadzać surowsze warunki podjęcia takiej uchwały. Zasadniczo jednak, możliwe jest, aby zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o rozwiązaniu spółki i postawieniu jej w stan likwidacji, pomimo braku zgody wszystkich wspólników – jeśli oczywiście przy podjęciu uchwały została zachowana powyższa większość głosów.
Co więcej, warto zauważyć, że o rozwiązaniu spółki może orzec także sąd. Takie orzeczenie jest możliwe na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki (art. 271 KSH).
Likwidacja spółki z o.o. online – jak ją przeprowadzić?
Czy spółkę z o.o. można rozwiązać przez Internet? Tak, ale tylko wtedy gdy umowa spółki została zawarta przez system S24 (czyli z użyciem internetowego wzorca umowy udostępnionego w portalu Ministerstwa Sprawiedliwości). Nie wpływa to jednak na obowiązek wykonania pozostałych kroków procedury likwidacyjnej – wciąż należy m.in. opublikować ogłoszenie w MSiG, opracować bilans otwarcia likwidacji itd.
Czy można rozwiązać spółkę z o.o. bez likwidacji?
W przypadku spółek osobowych (jawnych, partnerskich, komandytowych) przepisy pozwalają na zakończenie działalności spółki bez przeprowadzenia procesu likwidacji (art. 67 § 1. KSH). Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to jednak spółka kapitałowa. Czy można ‘zamknąć’ spółkę z o.o. bez likwidacji?
Rozwiązanie spółki z o.o. bez przeprowadzenia procesu likwidacji to sytuacja wyjątkowa. Nie zależy od woli wspólników, lecz wynika z orzeczenia sądu rejestrowego. Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu i wykreśleniu spółki z KRS, jedynie w ściśle określonych przez prawo przypadkach, tj. w razie:
- oddalenia przez sąd upadłościowy wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego – gdy ustalono, że majątek spółki nie wystarczy nawet na zaspokojenie kosztów postępowania;
- wydania postanowienia o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu (tj. postępowania sądu rejestrowego mającego na celu wyegzekwowanie od spółki wykonania jej prawnych obowiązków wobec rejestru przedsiębiorców KRS);
- gdy mimo wezwania sądu rejestrowego spółka nie złożyła rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe;
- gdy mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków wobec KRS (np. nie zgłoszono zmiany adresu spółki).
W takim postępowaniu (o wykreślenie spółki bez przeprowadzenia jej likwidacji) sąd rejestrowy bada, czy spółka posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność. Jeśli taka okoliczność się potwierdzi – sąd umorzy postępowanie.
Wspólnicy spółki z o.o. nie mogą samodzielnie postanowić o rozwiązaniu spółki z o.o. bez przeprowadzenia procedury likwidacji
Trzeba jednak podkreślić, że nie warto 'iść na skróty’ tj. świadomie niewykonywać obowiązków wobec sądu rejestrowego (np. ignorować wezwania z sądu czy nie składać sprawozdań finansowych), licząc na to że wówczas sąd sam wykreśli podmiot z rejestru i wtedy pozbędziemy się problemu z 'martwą’ spółką. Takie działanie może bowiem skutkować:
- nałożeniem grzywny przez sąd rejestrowy – zarówno na samą spółkę jak i bezpośrednio na członków jej zarządu;
- odpowiedzialnością karną członków zarządu spółki – przykładowo, nieskładanie sprawozdań finansowych to przestępstwo, za które grozi kara grzywny lub kara ograniczenia wolności (art. 79 ustawy o rachunkowości). Osoba skazana za niezłożenie sprawozdania finansowego będzie widnieć w Krajowym Rejestrze Karnym (KRK)
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat, zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi i Warszawie są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.