Zagadnienie emerytur kapitałowych uregulowane zostało w ustawie z dnia 21.11.2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507). Zgodnie z art. 1 ustawy określa ona: rodzaje świadczeń pieniężnych wypłacanych ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych oraz środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanych dalej „emeryturami kapitałowymi”; zasady nabywania prawa do emerytur kapitałowych; zasady i tryb przyznawania emerytur kapitałowych oraz zasady ustalania wysokości i wypłaty emerytur kapitałowych. Jak widać powyżej w ustawie zawarto odesłanie do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 40a ustawy system ubezpieczeń społecznych stanowi: „W ramach konta ubezpieczonego Zakład prowadzi subkonto, na którym ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 2 (część składki wynosząca 3,8% podstawy wymiaru składki jest ewidencjonowana przez Zakład na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, w przypadku odprowadzania składki do otwartego funduszu emerytalnego), wraz z wyegzekwowanymi od tych składek odsetkami za zwłokę, o których mowa w art. 23 ust. 2 (Wyegzekwowane odsetki za zwłokę od składek, o których mowa w art. 22 ust. 3, są, proporcjonalnie do wysokości składek, odprowadzane do otwartego funduszu emerytalnego oraz ewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40a) . Zewidencjonowanie składek na subkoncie następuje niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 15 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania składki opłaconej przy użyciu dokumentów płatniczych, raportów miesięcznych lub deklaracji. Stan subkonta pomniejsza się o kwoty wypłaconych okresowych emerytur kapitałowych, w części obliczonej od podstawy, którą stanowiły zwaloryzowane składki i odsetki za zwłokę zewidencjonowane na tym subkoncie. Pomniejszenia dokonuje się na dzień wypłacenia tych emerytur. Na subkoncie ewidencjonuje się także informacje o wysokości należnych i wpłaconych składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 2.” Innymi słowy – emerytury kapitałowe przysługują w ramach ubezpieczenia emerytalnego, o którym mowa w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, są to emerytury z tzw. drugiego filaru i przysługują osobom, które mają ustalone prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, czyli I filaru (art. 4 i 5 ustawy o emeryturach kapitałowych). Emerytury przysługują ze środków zgromadzonych na OFE oraz na subkoncie.
W art. 7 ustawy o emeryturach kapitałowych określa się, że emerytura kapitałowa przysługuje w postaci okresowej emerytury kapitałowej lub dożywotniej emerytury kapitałowej. W dalszej części wskazuje się, iż okresowa emerytura kapitałowa przysługuje członkowi otwartego funduszu emerytalnego do ukończenia 65. roku życia. Dożywotnia emerytura kapitałowa natomiast przysługuje członkowi otwartego funduszu emerytalnego dożywotnio po ukończeniu 65. roku życia. Emerytura kapitałowa w części pochodzącej ze środków: zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych – jest finansowana z tych środków; zewidencjonowanych na subkoncie – jest finansowana z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli chodzi o emeryturę okresową, to członek OFE nabywa do niej prawo jeżeli kończył 60 lat oraz suma środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego oraz środków zewidencjonowanych na subkoncie, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego (art. 8). Prawo do emerytury okresowej wygasa w przypadku śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego; z dniem poprzedzającym dzień, w którym członek otwartego funduszu emerytalnego ukończył 65. rok życia; w przypadku wyczerpania środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym oraz środków zewidencjonowanych na subkoncie. Ale uwaga – w przypadku wyczerpania jedynie środków: 1) zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym – okresowa emerytura kapitałowa jest wypłacana w części obliczonej ze środków zewidencjonowanych na subkoncie; 2) zewidencjonowanych na subkoncie – okresowa emerytura kapitałowa jest wypłacana w części obliczonej ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym.
Członek otwartego funduszu emerytalnego nabywa prawo do dożywotniej emerytury kapitałowej, jeżeli: ukończył 65 lat, oraz kwota hipotetycznej emerytury kapitałowej jest równa lub wyższa niż 50 % kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Kwota hipotetycznej emerytury kapitałowej stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia sumy środków zewidencjonowanych na subkoncie oraz składki przez średnie dalsze trwanie życia, o którym mowa w art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Należy pamiętać, że w przypadku gdy członek otwartego funduszu emerytalnego nie spełnia warunków dot. minimalnej sumy środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego oraz środków zewidencjonowanych na subkoncie (przy okresowej emeryturze kapitałowej) a w przypadku dożywotniej emerytury kapitałowej – wymogu aby kwota hipotetycznej emerytury kapitałowej była równa lub wyższa niż 50 % kwoty dodatku pielęgnacyjnego: otwarty fundusz emerytalny przekazuje środki zgromadzone na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego do funduszu emerytalnego; Zakład Ubezpieczeń Społecznych ewidencjonuje na koncie ubezpieczonego, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych: a) środki, o których mowa w pkt 1, b) środki zewidencjonowane na subkoncie. Środki te są ewidencjonowane jako składa na ubezpieczenie społeczne zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o emeryturach kapitałowych.