Przed polskimi podatnikami szereg istotnych zmian, które mogą mieć dalekosiężne skutki zarówno dla przedsiębiorców, jak i osób fizycznych. Od prac legislacyjnych w zakresie globalnego podatku minimalnego, poprzez przełomowe orzeczenia w zakresie PIT kasowego, aż po nowelizacje prawa w obszarze kryptowalut i PCC – każda z tych zmian niesie za sobą konieczność dostosowania swoich działań do nowych warunków.
Czy wiesz, jak te regulacje wpłyną na Ciebie lub Twoją działalność? Niniejszy artykuł zawiera podsumowanie najważniejszych informacji podatkowych z lutego, oferując klarowne wyjaśnienia i wskazówki, które pomogą Ci zrozumieć te zmiany i ich znaczenie dla podatników.
Podatek minimalny
Wprowadzenie do globalnego podatku minimalnego
W odpowiedzi na globalne wyzwania związane z opodatkowaniem największych przedsiębiorstw, rząd Polski zapowiada wprowadzenie zasad globalnego podatku minimalnego (GloBE). Projekt ustawy, mający na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania przez przenoszenie dochodów do jurysdykcji o niskich stawkach podatkowych, opiera się na założeniach dyrektywy Unii Europejskiej i porozumieniu OECD.
Cel projektu ustawy
Głównym celem jest ograniczenie agresywnej optymalizacji podatkowej przez międzynarodowe grupy przedsiębiorstw. OECD wskazuje, że obecne praktyki prowadzą do:
- Opodatkowania w jurysdykcjach o niskiej efektywnej stawce podatkowej.
- Zwiększenia rozdźwięku ekonomicznego między państwami.
- Obniżenia ogólnego poziomu opodatkowania na świecie.
Kluczowe elementy projektu ustawy
Obowiązki dla przedsiębiorstw
Największe grupy przedsiębiorstw będą zobligowane do rocznego sprawdzania, czy ich efektywny poziom opodatkowania dochodu nie jest niższy niż 15%. W przypadku stwierdzenia niższej stawki, przedsiębiorstwa będą musiały uiścić podatek wyrównawczy.
Rodzaje podatku wyrównawczego
Projekt przewiduje trzy rodzaje podatku wyrównawczego:
- Globalny podatek wyrównawczy (IIR) – obciąża jednostkę dominującą w grupie.
- Kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) – gwarantuje, że podatek minimalny trafi do polskiego budżetu.
- Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) – dotyczy jednostek dominujących działających w innych jurysdykcjach.
Harmonogram i konsultacje
Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2024 roku. Przed uchwaleniem rząd planuje przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych, aby zapewnić, że wszystkie zainteresowane strony mogą wyrazić swoje opinie.
Oświadczenie woli o sposobie opodatkowania złożone poprzez przelew bankowy
Przełom w wyborze formy opodatkowania
Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przelew bankowy z odpowiednią adnotacją może być traktowany jako skuteczne oświadczenie woli dotyczące wyboru opodatkowania liniowego PIT. Wyrok ten stanowi znaczące ułatwienie dla podatników.
Szczegóły orzeczenia
Sprawa dotyczyła podatnika, który po zostaniu komandytariuszem w spółce, zdecydował się na opodatkowanie liniowe PIT, płacąc zaliczki na podatek dochodowy z adnotacją „zaliczki na podatek PIT-36L”. Nie złożył przy tym dodatkowej deklaracji wyboru tej formy opodatkowania.
Argumentacja sądu
Sąd uznał, że w tytule przelewu zawarte jest wystarczające oświadczenie woli. Sędzia NSA Tomasz Kolanowski wskazał, że oświadczenie w tytule przelewu jest formą pisemną, z której jednoznacznie wynika, kto jest nadawcą, i jest skierowane do fiskusa.
Konsekwencje wyroku dla podatników
To orzeczenie uznaje, że złożenie oświadczenia woli o wyborze opodatkowania liniowego nie wymaga specjalnych formularzy. Wystarczy odpowiednio sformułowany tytuł przelewu.
Krok po kroku: jak złożyć oświadczenie?
- Przy opłacaniu zaliczek na podatek dochodowy, w tytule przelewu należy dodać adnotację: „zaliczki na podatek PIT-36L”.
- Nie ma potrzeby składania dodatkowych deklaracji dotyczących wyboru opodatkowania liniowego.
Wspólnik sp. z o.o. posiadający 99% udziałów nie musi płacić ZUS
Rewolucyjne orzeczenie Sądu Najwyższego
21 lutego 2024 r., Sąd Najwyższy wydał orzeczenie, które zmienia dotychczasową praktykę w zakresie obowiązków płacenia składek ZUS przez wspólników dominujących w spółkach z o.o. Wspólnik posiadający 99% udziałów nie podlega już obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.
Co wynika z orzeczenia SN?
Sąd Najwyższy ustalił, że wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który posiada 99% udziałów, nie musi być ubezpieczony w ZUS. Takie rozstrzygnięcie opiera się na przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Zmiana dotychczasowej wykładni
Do tej pory, według interpretacji ZUS, wspólnik dominujący był zobowiązany do płacenia składek ZUS, ponieważ zawierał z własną spółką umowę o pracę. Najnowsze orzeczenie Sądu Najwyższego odwraca tę praktykę.
Co to oznacza dla przedsiębiorców?
- Wspólnicy dwuosobowych spółek z o.o. posiadający 99% (tzw. „spółek prawie jednoosobowych„) udziałów nie są już zobowiązani do płacenia składek ZUS.
- Mogą to być znaczące oszczędności finansowe dla wielu przedsiębiorców.
Nowa lista rajów podatkowych
Aktualizacja listy przez ECOFIN
Ministrowie gospodarki i finansów państw członkowskich UE zdecydowali 20 lutego 2024 r. o aktualizacji unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy podatkowej. Lista, zwana również listą rajów podatkowych, została zaktualizowana podczas spotkania ECOFIN.
Zmiany na liście
Z listy rajów podatkowych usunięto cztery kraje: Bahamy, Belize, Seszele oraz Turks i Caicos. Seszele, mimo usunięcia z głównej listy, pozostają na innych wykazach dotyczących szkodliwej konkurencji podatkowej.
Obecny skład Unijnej listy rajów podatkowych
Aktualnie na liście znajdują się następujące jurysdykcje:
- Samoa Amerykańskie
- Antigua i Barbuda
- Anguilla
- Fidżi
- Guam
- Niezależne Państwo Samoa
- Palau
- Panama
- Federacja Rosyjska
- Trynidad i Tobago
- Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
- Vanuatu
Konsekwencje transakcji z rajami podatkowymi
Zgodnie z Ordynacją podatkową, transakcje z podmiotami mającymi siedzibę w rajach podatkowych mogą być uznane za schemat podatkowy. Nie ma znaczenia wartość transakcji czy osiągnięcie korzyści podatkowej. Ważne jest, by podmioty były uznane za powiązane.
Implementacja DAC7 – nowy obowiązek raportowania
Wprowadzenie do DAC7
13 lutego 2024 r. zaprezentowano projekt ustawy mający na celu implementację dyrektywy DAC7. Jest to odpowiedź na wymagania Unii Europejskiej dotyczące współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania.
Co to jest DAC7?
DAC7 to dyrektywa Rady (UE) 2021/514, która zmienia poprzednią dyrektywę 2011/16/UE. Ma na celu zwiększenie transparentności działalności gospodarczej online poprzez wprowadzenie obowiązku raportowania przez operatorów platform cyfrowych.
Nowe obowiązki dla operatorów platform
Projekt ustawy nakłada na operatorów platform cyfrowych obowiązki takie jak:
- Przekazywanie informacji o sprzedawcach do Krajowej Administracji Skarbowej.
- Przestrzeganie procedur należytej staranności w celu weryfikacji danych sprzedawców.
Zakres raportowania
Informacje podlegające raportowaniu obejmują między innymi:
- Dane identyfikacyjne sprzedawców (np. NIP, VAT).
- Kwotę wynagrodzenia wypłaconego sprzedawcom.
- Liczbę transakcji.
- Informacje dodatkowe w przypadku udostępniania nieruchomości.
Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów
Za brak przekazania informacji lub niewłaściwe stosowanie procedur należytej staranności przewidziano sankcje finansowe. Mogą one sięgać nawet 1 000 000 zł dla operatorów platform oraz do 10 mln zł dla osób działających w imieniu operatorów.
Terminy implementacji
Nowe przepisy mają zastosowanie do platform, które spełniły kryteria operatora w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2024 r. Procedury należytej staranności oraz sprawozdawcze należy zastosować odpowiednio do końca 2024 r. i stycznia 2025 r.
Kasowy PIT – Nowe Możliwości dla Przedsiębiorców
Wprowadzenie do kasowego PIT
Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym, który umożliwi przedsiębiorcom wybór kasowej metody rozliczania. Kasowy PIT adresowany jest do biznesów o mniejszej skali działalności.
Co to jest kasowy PIT?
Kasowy PIT pozwala przedsiębiorcom na płacenie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty za sprzedane towary lub wykonane usługi. Również koszty uzyskania przychodów będą mogły być potrącane w momencie zapłaty.
Dla kogo kasowy PIT?
Nowa formuła rozliczeniowa będzie dostępna dla:
- Przedsiębiorców osiągających przychody z działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej lub podatkiem liniowym.
- Podatników opłacających zryczałtowany podatek dochodowy.
Warunki stosowania kasowego PIT
- Możliwość stosowania kasowego PIT będzie ograniczona do transakcji między przedsiębiorcami (B2B).
- Opcja ta będzie dostępna dla przedsiębiorców, których przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 500 tys. zł oraz dla nowo rozpoczynających działalność gospodarczą.
- Przedsiębiorcy prowadzący księgi rachunkowe nie będą mogli skorzystać z kasowego PIT.
Zasady funkcjonowania kasowego PIT
- Przychód z działalności gospodarczej będzie rozpoznawany dopiero przy faktycznym otrzymaniu zapłaty.
- Po 2 latach od wystawienia faktury, rachunku lub zawarcia umowy, przychód musi zostać rozpoznany, nawet bez otrzymania zapłaty.
Planowany harmonogram wprowadzenia
Projekt nowelizacji ma zostać przyjęty przez rząd w II kwartale 2024 roku, co oznacza, że przedsiębiorcy mogą spodziewać się wprowadzenia kasowego PIT w najbliższej przyszłości.
Kryptowaluty – planowane zmiany
Nowe regulacje dla rynku kryptoaktywów
Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt nowej ustawy o kryptoaktywach, która wprowadza istotne zmiany w regulacjach dotyczących kryptowalut. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) będzie organem nadzorującym rynek, a jej kompetencje zostaną rozszerzone.
Zmiany w nadzorze
KNF otrzyma za zadanie skuteczny nadzór nad rynkiem kryptoaktywów oraz ochronę inwestorów. Wprowadzenie nowych rozwiązań wynika z rozporządzenia UE 2023/1114 i ma na celu długoterminowy rozwój rynku oraz zwiększenie bezpieczeństwa uczestników.
Obowiązki emitentów i dostawców usług
Nowa ustawa określi obowiązki dla emitentów tokenów oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Emitenci będą musieli przekazywać do KNF informacje dotyczące swojej działalności.
Zmiany w przepisach podatkowych
Projekt ustawy przewiduje również modyfikacje w ustawach o podatkach dochodowych PIT i CIT. Dotychczasowa definicja waluty wirtualnej zostanie wykreślona i zastąpiona przez szersze pojęcie kryptoaktywów.
Termin wprowadzenia zmian
Większość nowych przepisów ustawy o kryptoaktywach ma wejść w życie 30 czerwca 2024 roku. Zmiany te mają na celu dostosowanie polskiego prawa do europejskich regulacji oraz zapewnienie większej przejrzystości i bezpieczeństwa na rynku kryptowalut.
MDR-3: termin do końca Marca 2024
Podstawowe informacje o MDR-3
MDR-3 to informacja przekazywana do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) przez podmioty stosujące schematy podatkowe dotyczące VAT. Informacja ta zawiera numer schematu podatkowego (NSP), opis schematu (jeśli NSP nie został przyznany), oraz wysokość korzyści podatkowej.
Kto musi składać MDR-3?
- Podmioty, które wdrożyły schemat podatkowy dotyczący VAT.
- Podmioty pełniące rolę płatnika, które wdrożyły schemat podatkowy w 2018 lub 2019 roku.
Wątpliwości dotyczące składania MDR-3
W przypadku braku powstania obowiązku podatkowego, podmioty te zastanawiały się, czy muszą składać MDR-3. Informacja MDR-3 przekazywana jest w terminie składania, a nie na złożenie deklaracji podatkowej.
Analiza dla korzystających ze schematów
Przed końcem marca 2024 roku, podmioty, które skorzystały ze schematów podatkowych, powinny:
- Sprawdzić status dotychczasowego raportowania.
- Określić, czy istnieją podstawy do przekazania MDR-3.
- Zanalizować wielkość uzyskanej korzyści podatkowej w mijającym roku podatkowym.
Obowiązki i konsekwencje
Narastające obowiązki dotyczące raportowania pokazują, że raportowanie „na wszelki wypadek” może prowadzić do zainteresowania ze strony organów podatkowych, szczególnie jeśli MDR-3 nie zostało przekazane, a w przeszłości złożono MDR-1.
Nowa stawka PCC
Wprowadzenie do nowej stawki PCC
Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują zmiany w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zmiany te wprowadzają nową, 6% stawkę podatku dla specyficznych transakcji.
Kiedy stosuje się nową stawkę?
Nowa 6% stawka dotyczy kupujących, którzy nabywają co najmniej sześć lokali mieszkalnych. Stawka ta ma zastosowanie do szóstego i każdego następnego lokalu mieszkalnego nabytego od tego samego sprzedawcy.
Wyjątki od nowej stawki
Zgodnie z przepisami, nowa stawka PCC nie ma zastosowania do umów sprzedaży zawieranych na podstawie umów przedwstępnych, podpisanych przed 1 stycznia 2024 roku. Oznacza to, że transakcje zaplanowane na podstawie tych umów nadal podlegają stawkom obowiązującym przed zmianą.
Obowiązki notariuszy
Notariusze, jako płatnicy podatku PCC, mają obowiązek pobrania podatku zgodnie z nowymi stawkami podczas dokonywania czynności cywilnoprawnych w formie aktu notarialnego.
