Tarcza antykryzysowa 2.0

Szanowni Państwo,

mając na względzie podjęcie przez Parlament prac nad ustawą o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (nazywaną Tarcza II), która ma stanowić uzupełnienie omówionej poprzednio regulacji wprowadzonej ustawą z dnia 1.04.2020 roku, poniżej przedstawiamy omówienie najważniejszych elementów projektu.

Zagadnienia będą na bieżąco uzupełniane po opublikowaniu tekstu projektu ustawy uwzględniającego naniesione w Sejmie poprawki.

Cele głównym omawianej ustawy ma być określenie zasad, warunków oraz trybu oferowania przedsiębiorcom, na zasadach rynkowych, wsparcia niezbędnego dla utrzymania i kontynuacji prowadzonej działalności gospodarczej, zagrożonej na skutek ekonomicznych następstw dla przedsiębiorcy, wynikających z wprowadzonych na podstawie odrębnych przepisów zakazów oraz ograniczeń w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz rozprzestrzeniania się choroby wywołanej tym wirusem (COVID-19). Co istotne ustawa znajdzie zastosowanie jedynie do przedsiębiorców, których trudna sytuacja finansowa jest następstwem obecnej sytuacji. Ustawa nie znajdzie więc zastosowania do podmiotów, których trudna sytuacja wynika z innych czynników a także wobec przedsiębiorców, wobec których ogłoszono upadłość, oraz przedsiębiorców, wobec których otwarte zostało postępowanie restrukturyzacyjne.

Formy wsparcia przewidziane w ustawie to w szczególności:

• pożyczki,
• gwarancje lub poręczenia
• leasing
• inne instrumentu związane z finansowaniem prowadzonej działalności gospodarczej,
• inne zwrotne finansowe instrumenty dłużne.

Beneficjent pomocy zawiera z Agencją Rozwoju Przemysłu Spółkę Akcyjną lub spółką zależną ARP S.A. (dalej: „Instytucja”) umowę określającą cel na jaki może zostać przeznaczone wsparcie. Wsparcie udzielane jest na wniosek przedsiębiorcy. Wraz z tym wnioskiem składane są następujące dokumenty:

1. oświadczenie potwierdzające trudną sytuację finansową, stanowiącą podstawę przyznania wsparcia oraz dane dotyczące sytuacji finansowej;
2. informacja zawierająca opis planowanych przez przedsiębiorcę działań w celu ustabilizowania jego sytuacji ekonomicznej;
3. zgoda na pozyskiwanie przez Instytucję danych dotyczących jego sytuacji finansowej, gromadzonych przez upoważnione do tego organy oraz instytucje;

Wniosek przedsiębiorcy o udzielenie wsparcia rozpatrywany jest niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia jego złożenia wraz z wymaganymi załącznikami. W przypadku braków formalnych wniosku Instytucja wzywa przedsiębiorcę do jego uzupełnienia w terminie nie dłuższym niż 5 dni. Umowa wsparcia zawierana jest w terminie 5 dni od dnia uzgodnienia warunków umowy z beneficjentem.

Dalsza część ustawy o Tarczy II to zmiany innych ustaw, poniżej przedstawiamy wybrane zagadnienia.

Zamówienie publiczne

Projekt rozszerza listę okoliczności, które mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Dziś przykładowe wyliczenia zawiera następujące przypadki:

• nieobecności pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia;
• decyzji wydanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem  COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;
• poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem  COVID-19, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2;
• wstrzymania dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych;
• okoliczności, o których mowa w pkt 1-4, w zakresie w jakim dotyczą one podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.

Wedle treści ustawy zostanie ona uzupełniona i będzie kształtować się w następujący sposób:

• nieobecności pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia;
• decyzji wydanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem  COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;
• poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem  COVID-19, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2;
• wstrzymania dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych;
• innych okoliczności, które uniemożliwiają bądź w istotnym stopniu ograniczają możliwość wykonania umowy;
• okoliczności, o których mowa w pkt 1–5, w zakresie w jakim dotyczą one podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.
• w przypadku wykonawców mających siedzibę lub wykonujących działalność związaną z realizacją umowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w miejsce dokumentów, o których mowa w pkt 1–5, składa się dokumenty wydane przez odpowiednie instytucje w tych krajach lub oświadczenia tych wykonawców.

Ponadto wedle treści dodawanego do art 15 r ust 10, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz związanych z nimi ograniczeń w przemieszczaniu się, umowy o zamówienie publiczne zawierane są pod rygorem nieważności w formie pisemnej, albo za zgodą zamawiającego w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Dodatkowe regulacje dotyczące cudzoziemców

Projekt przewiduje, iż w przypadku cudzoziemca, który w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

• na podstawie wizy Schengen,
• na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,
• na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen,
• w ramach ruchu bezwizowego,
• na podstawie wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

– jego pobyt na tym terytorium uważa się za legalny od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z tych wiz, dokumentów lub ruchu bezwizowego, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni.

Cudzoziemcy ci są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu uznawanego za legalny, jeżeli posiadają ważne zezwolenie na pracę lub ważne zezwolenie na pracę sezonową a także jeżeli posiadają oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy wpisane do ewidencji oświadczeń na podstawie art. 88z ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Przedłużeniu ulega również ważność kart pobytu oraz ważność tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca, jeśli okres ich ważności upłynął w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – iż ważność przedłuża się wówczas do 30 dnia od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

 Zmiany dotyczące świadczenia postojowego przewidzianego dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą bądź wykonujących umowy cywilnoprawne

Projekt przewiduje, iż świadczenie to może zostać przyznane nie więcej niż trzykrotnie. Planuje się jednakże dodanie art. 15zua wskazującego, iż świadczenie postojowe zostać przyznane ponownie, na podstawie oświadczenia osoby uprawnionej. Wypłata po raz kolejny świadczenia postojowego może zostać dokonana nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wcześniejszej wypłaty świadczenia postojowego. Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego jest wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna wykazana uprzednio we wniosku nie uległa poprawie.

Termin do zgłoszenia upadłości

Jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Po tym okresie termin ten biegnie na nowo. Co więcej jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 domniemywa się, że zaistniał z powodu COVID-19.

Ważność prawa jazdy oraz badań technicznych pojazdu

Projekt przewiduje, iż jeśli ważność m.in. prawa jazdy upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ważność tych dokumentów, uprawnień i wpisu ulega przedłużeniu do dnia upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii.

Jeśli natomiast właścicielem lub posiadaczem pojazdu jest osoba przebywająca na obowiązkowej kwarantannie lub poddana leczeniu z powodu COVID-19, a termin badania technicznego upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, badanie to zachowuje ważność przez okres 7 dni od dnia zakończenia leczenia lub zwolnienia z obowiązkowej kwarantanny, jedynie w celu umożliwienia dojazdu na badanie techniczne.

Nieodebrane w terminie listy polecone

Art. 92 projektu wskazuje, iż nieodebranych pism, w tym pism sądowych, podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez operatora pocztowego, których termin odbioru określony w zawiadomieniu o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów. Nie dotyczy to: postępowań w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, postępowań, o których mowa w dziale IIIB ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz postępowań podatkowych, jeżeli kontrole lub postępowania te wiążą się z podejrzeniem popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.

Rozszerzenie zwolnienia z obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych

Obecne przepisu ograniczają krąg podmiotów uprawionych do wnioskowania o zwolnienie z obowiązku opłacania składek jedynie do podmiotów, które na dzień 29.02.2020 r. zgłosiły do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.

Projektowane zmiany przewidują iż zwolnienie to będzie mogło objąć również podmioty, które zgłosiły na dzień 29.02.2020 r. do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych. Zwolnienie to miało być ograniczone kwotowo – do 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc, jeżeli podmiot był zgłoszony jako płatnik składek przed dniem 1 lutego 2020 r.

Na moment sporządzania niniejszego opracowania pojawiły się doniesienia medialne wskazujące, iż zwolnienie miałoby objąć jednolicie wszystkich przedsiębiorców. Informacje te zostaną niezwłocznie zweryfikowane a opracowanie uzupełnione, gdy do wiadomości publicznej zostanie podana treść proponowanych rozwiązań.

Inne zmiany:

• Zmiany w mikropożyczkach ze środków Funduszu Pracy (art. 15zzd) – dotyczą jednorazowej pożyczki na pokrycie kosztów mikroprzedsiębiorców, którzy prowadzili działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r., pożyczka ta wynosi do 5 tys. zł, i ma być przyznawana na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy z 6 miesięcznym okresem karencji. Pożyczka wraz z odsetkami może zostać umorzona pod warunkiem, że przedsiębiorca będzie prowadził działalność przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki (obecnie warunkiem umorzenia jest utrzymanie przez przedsiębiorcę stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r przez okres 3 miesięcy od udzielenia pożyczki);
• W okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy i służby w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego: pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym; pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych; pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1 i 2; ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.
• W przypadku gdy termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służby przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii termin ten wydłuża się do 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii;
• Rozszerzono krąg podmiotów uprawnionych do wnioskowania o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników – m.in. o organizacje pozarządowe czy państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych;
• Udzielenie pozwolenia na użytkowanie złożone przed dniem wejścia w życie nowelizacji,  jeżeli nie wydano decyzji o pozwoleniu   traktuje się jak zawiadomienie o zakończeniu budowy (art. 31yz¹).