Ceny transferowe (transfer pricing) to pojęcie odnoszące się do warunków stosowanych w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi. Czym są ceny transferowe?
Czym są podmioty powiązane i niepowiązane? Jakie są funkcje cen transferowych? Czy dokumentacja cen transferowych jest obowiązkowa? Odpowiedzi na te pytania przedstawiamy poniżej.
Dokumentacja cen transferowych – podsumowanie najważniejszych informacji
Definicja | Ceny transferowe to warunki stosowane w transakcjach między podmiotami powiązanymi, mające wpływ na wysokość zysków i strat oraz konkurencyjność grupy kapitałowej. |
Podmioty powiązane vs. niepowiązane | Podmioty powiązane to te, które są w relacji kontroli, zarządzania lub udziału kapitałowego. Podmioty niepowiązane to te, które nie mają między sobą bezpośrednich relacji gospodarczych. |
Funkcje cen transferowych | Główne funkcje cen transferowych to minimalizowanie ryzyka podatkowego, optymalizacja podziału dochodu w grupie, sterowanie działaniami wewnątrz grupy oraz kontrola zgodności z przepisami. |
Obowiązek dokumentacji cen transferowych | Podmioty powiązane są zobowiązane do sporządzania dokumentacji cen transferowych, co ma na celu wykazanie, że ceny zostały ustalone na warunkach rynkowych. |
Limity cen transferowych | Dokumentacja jest wymagana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza w roku podatkowym 10 mln zł dla transakcji towarowych/finansowych lub 2 mln zł dla usługowych. |
Ryzyko związane z cenami transferowymi | Stosowanie cen transferowych niesie ryzyko przenoszenia dochodów między podmiotami grupy w celu optymalizacji podatkowej, co może prowadzić do korekt podatkowych przez organy skarbowe. |
Zasada ceny rynkowej | Zasada ceny rynkowej wymaga, aby ceny transferowe były ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, służąc jako narzędzie weryfikacji przez organy podatkowe. |
Czym są ceny transferowe?
Regulacje dotyczące cen transferowych w Polsce znajdują się w:
- ustawie o podatku dochodowych od osób prawnych,
- ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z przepisami, cena transferowa oznacza rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym:
- cenę,
- wynagrodzenie,
- wynik finansowy,
- wskaźnik finansowy.
Jak w praktyce rozumie się pojęcie cen transferowych? Powszechnie są to ceny sprzedawanych dóbr i usług oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Ceny transferowe są ustalane przez podmioty powiązane, w szczególności w ramach jednej grupy kapitałowej. Odbiegają one od cen rynkowych, czyli takich, które aktualnie stosowane są na rynku przez podmioty niepowiązane.
Ceny transferowe mają decydujący wpływ na ostateczną wysokość zysków i strat oraz konkurencyjność danej grupy kapitałowej. Mimo że każde państwo indywidualnie określa przepisy prawne dotyczące cen transferowych, większość z nich opiera się na wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.
Zgodnie z nimi ceny transferowe są bardzo istotnym czynnikiem w odniesieniu do ustalania zobowiązań podatkowych. Uwzględniają one bowiem podział na państwa, w których swoją działalność prowadzą niektóre przedsiębiorstwa międzynarodowe.
Kim są podmioty powiązane i podmioty niepowiązane?
Jak wskazano powyżej, ceny transferowe dotyczą transakcji z podmiotami powiązanymi. Zgodnie z przepisami są to:
- osoby fizyczne,
- osoby prawne,
- jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej,
- zagraniczne zakłady,
które biorą udział w zarządzaniu innym przedsiębiorstwem lub w jego kontroli albo posiadają udział w kapitale i zysku tego przedsiębiorstwa.
Ustawodawca określił pewne kryteria, które pozwalają na stwierdzenie, czy dane podmioty są ze sobą powiązane. Jak wynika z przepisów, podmioty powiązane to:
- podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot,
- podmioty, na które wywiera znaczący wpływ: ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot,
- spółka niebędąca osobą prawną i jej wspólnik,
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodząca w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Przez wywieranie znaczącego wpływu rozumie się:
- posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów w kapitale lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach, lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych,
- faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Rodzaje powiązań | |
Rodzinne | Pokrewieństwo i powinowactwo |
Osobowe | Łączenie funkcji członka zarządu i rady nadzorczej w dwóch osobnych podmiotach |
Kapitałowe | Posiadanie udziałów czy praw głosu |
Za podmioty powiązane najczęściej uznaje się więc spółki-matki oraz ich krajowe lub zagraniczne spółki-córki lub spółki-siostry. Wynika to z zachodzących między nimi przepływów towarowych, handlowych, środków finansowych czy wartości niematerialnych.
Jakie są funkcje cen transferowych?
Wyróżnia się kilka funkcji pełnionych przez ceny transferowe. Przedstawia je poniższa tabela.
Funkcja minimalizowania ryzyka | Główną funkcją cen transferowych jest ograniczanie lub minimalizowanie ryzyka, które wiąże się z dokonywaniem transakcji między podmiotami powiązanymi. |
Funkcja podziału dochodu | Podmioty powiązane, ustalając ceny transferowe, mają pewien margines swobody. Umożliwia to zaplanowanie podatkowania, co wpływa na wysokość dochodu do opodatkowania. |
Funkcja sterowania | Funkcja sterowania dotyczy planowania oraz koordynacji działań, które wpływają na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. |
Funkcja kontrolna | Ceny transferowe zapobiegają działaniom zagrażającym interesom państwa oraz konkurencyjności rynkowej poprzez wymuszanie planowania oraz koordynacji podatków w grupie kapitałowej. |
Czy dokumentacja cen transferowych jest obowiązkowa?
Zgodnie z przepisami, podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania w postaci elektronicznej lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok podatkowy.
Muszą dokonać tego w terminie do końca 10. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dokumentacja cen transferowych ma na celu wykazanie, że ceny transferowe zostały ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Jakie są limity cen transferowych?
Opisana dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza w roku podatkowym określone limity cen transferowych. Przedstawia je poniższa tabela.
10.000.000 zł | W przypadku: transakcji towarowej, transakcji finansowej |
2.000.000 zł | W przypadku: transakcji usługowej, innej transakcji niż określone powyżej. |
Czy stosowanie cen transferowych niesie za sobą ryzyko?
Ceny transferowe służą przenoszeniu dochodów pomiędzy podmiotami powiązanymi. Może się to odbywać poprzez:
- zwiększenie kosztów nabycia towarów lub usług,
- zaniżenie przychodu.
Przenoszenie dochodów przyczynia się do obniżenia stopy procentowej w danej grupie kapitałowej lub do poprawy wyniku finansowego przedsiębiorstwa w niej dominującego. W przypadku zaniżenia dochodu organ podatkowy może ustalić go na takich zasadach, jakie były stosowane, gdyby dane powiązania między podmiotami nie istniały.
By ograniczyć wykorzystywanie cen transferowych do przenoszenia dochodów, stosuje się zasadę ceny rynkowej. Zgodnie z nią organy podatkowe danego państwa, w którym działalność prowadzą podmioty powiązane, mają możliwość zweryfikowania prawidłowości ustalanych cen transferowych.
Weryfikacji dokonuje się poprzez porównanie warunków ustalonych przez podmioty powiązane do warunków, które ustalone są przez podmioty niepowiązane.
Ceny transferowe – podsumowanie
Ceny transferowe regulowane są przepisami polskiego prawa podatkowego. Mają one istotny wpływ na zyski i konkurencyjność grup kapitałowych, a ich funkcje to minimalizowanie ryzyka, podział dochodu, sterowanie działaniami i kontrola.
Obowiązkowa dokumentacja cen transferowych ma na celu wykazanie, że zostały one ustalone na warunkach porównywalnych do tych stosowanych między podmiotami niepowiązanymi.
Masz pytania? Doradztwo podatkowe to jedna z naszych specjalności. Skontaktuj się z naszymi ekspertami już dzisiaj.
Ceny transferowe (transfer pricing) – często zadawane pytania
Co to są ceny transferowe?
Ceny transferowe (transfer pricing) to warunki, głównie ceny, stosowane w transakcjach między podmiotami powiązanymi, na przykład spółkami w ramach jednej grupy kapitałowej.
Czy ceny transferowe są podatkiem?
Nie, ceny transferowe nie są podatkiem. Są to warunki transakcji, które mogą wpływać na dochód podlegający opodatkowaniu.
Dlaczego ceny transferowe są ważne w kontekście podatkowym?
Z uwagi na wpływ warunków transakcji między podmiotami powiązanymi na dochód do opodatkowania, ceny transferowe są regulowane w ustawach dotyczących podatków dochodowych.
Co to są Wytyczne OECD dotyczące cen transferowych?
To dokument zbierający rekomendacje i najlepsze praktyki w ustalaniu cen transferowych, często odwoływane przez organy podatkowe, podatników i sądy.
Kto jest uznawany za podmiot powiązany w kontekście cen transferowych?
Podmioty powiązane to na przykład te, na które znaczący wpływ wywiera inny podmiot (np. przez posiadanie co najmniej 25% udziałów) lub spółki należące do tej samej grupy kapitałowej.
Jaka jest zasada ceny rynkowej w kontekście cen transferowych?
Zasada ceny rynkowej mówi, że ceny transferowe ustalane między podmiotami powiązanymi powinny odzwierciedlać warunki, które zaakceptowałyby niezależnie działające jednostki.
Co to jest lokalna dokumentacja cen transferowych?
To dokumentacja sporządzana dla transakcji kontrolowanych przekraczających określone progi wartości, zawierająca m.in. analizę porównawczą warunków transakcji.
Jakie są progi wartości dla sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych?
Progi to 10 mln PLN dla transakcji towarowej i finansowej, 2 mln PLN dla usługowej i innych transakcji.
Co to jest analiza porównawcza w dokumentacji cen transferowych?
Analiza porównująca dane z transakcji zawieranych między podmiotami niepowiązanymi z warunkami ustalonymi w transakcji kontrolowanej.
Czym jest grupowa dokumentacja cen transferowych?
Dokumentacja dotycząca grupy podmiotów powiązanych, dla której sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe i której przychody przekroczyły 200 mln PLN.
Kiedy aktualizuje się analizę cen transferowych?
Co 3 lata lub częściej, jeśli zmiana otoczenia ekonomicznego znacząco wpływa na analizę.
Co to jest formularz TPR w kontekście cen transferowych?
Informacja o cenach transferowych sporządzana według wzoru dokumentu elektronicznego, składana naczelnikowi urzędu skarbowego.
Dlaczego liczba kontroli w zakresie cen transferowych rośnie?
Wzrost wynika z wprowadzenia efektywnych mechanizmów typowania podmiotów i transakcji wymagających weryfikacji oraz ze wzmożonej współpracy międzynarodowej.
Jakie zagadnienia są przedmiotem zainteresowania w kontrolach cen transferowych?
Kontrole mogą skupiać się na zyskowności, zasadności ponoszonych strat, oprocentowaniu pożyczek od podmiotów powiązanych, i innych.
Co to jest benefit test w kontekście cen transferowych?
Ocenia wysokość i zasadność obciążeń z tytułu usług niematerialnych lub korzystania z własności intelektualnej w transakcjach między podmiotami powiązanymi.
Czym są transakcje restrukturyzacyjne w cenach transferowych?
Transakcje obejmujące przeniesienia funkcji, aktywów, lub ryzyk między podmiotami powiązanymi.
Co to jest transakcja jednorodna w kontekście dokumentacji cen transferowych?
Transakcja ekonomicznie jednolita, możliwa do wyceny za pomocą jednej metody ustalania cen transferowych.
Kiedy sporządza się lokalną dokumentację cen transferowych dla transakcji z podmiotami w rajach podatkowych?
Przy transakcjach finansowych powyżej 2,5 mln PLN i innych transakcjach powyżej 500 tys. PLN.
Jakie są konsekwencje nieprzestrzegania przepisów cen transferowych?
Mogą wystąpić korekty podatkowe, dodatkowe zobowiązania podatkowe, kary i odsetki za zwłokę.
Czym jest analiza zgodności w dokumentacji cen transferowych?
Wykazuje zgodność warunków transakcji kontrolowanej z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, przygotowywana, gdy nie można sporządzić analizy porównawczej.