Postępowanie sanacyjne to szczególny rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego, który daje dłużnikowi więcej możliwości niż pozostałe rodzaje postępowań. W postępowaniu sanacyjnym dłużnik może nie tylko uniknąć ogłoszenia upadłości, ale także poprawić sytuację swojego przedsiębiorstwa. Musi się jednak liczyć z istotnymi ograniczeniami, które nie każdy jest w stanie zaakceptować. Na czym polega ten rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego? Kto może z niego skorzystać? Jakie warunki należy spełnić? Dowiesz się z tego artykułu.
Spis treści
- Na czym polega postępowanie sanacyjne?
- Czym zajmuje się zarządca w postępowaniu sanacyjnym?
- Kto może skorzystać z postępowania sanacyjnego?
- Na czym polega postępowanie sanacyjne?
- Wybrane działania w obrębie postępowania sanacyjnego
- Postępowanie sanacyjne a postępowanie egzekucyjne
Na czym polega postępowanie sanacyjne?
Zanim przejdziemy do niewątpliwych plusów postępowania sanacyjnego, należy wskazać jedną z jego największych wad, czyli formalizm. Jak dowiesz się z dalszej części artykułu, cechą tego postępowania jest jego daleka ingerencja w prawa zarówno dłużnika jak i wierzycieli. Pozwala np. na odstąpienie od niekorzystnych umów nawet w sytuacji, gdy nie przewidują one takiej możliwości, czy nawet zwolnienie pracowników w okresie ochronnym.
Jednak nie ma nic za darmo. Tak dalece posunięte działania wiążą się z ingerencją sądu, w tym zarządcy sądowego, a także organów państwowych, w zarządzanie przedsiębiorstwem. Od momentu otwarcia należy się zatem liczyć z tym, że to zarządca będzie podejmował kluczowe decyzje w firmie. Przede wszystkim obejmie on w zarząd masą sanacyjną, w której skład wchodzi:
- mienie, które służy dłużnikowi do prowadzenia przedsiębiorstwa,
- mienie należące do dłużnika.
Od chwili otwarcia postępowania sanacyjnego powyższe składniki majątkowe stają się masą sanacyjną.
Czym zajmuje się zarządca w postępowaniu sanacyjnym?
Zarządca zostaje powołany w chwili otwarcia postępowania sanacyjnego przez sąd. Do bezpośrednich obowiązków zarządcy należy w szczególności:
- niezwłoczne objęcie zarządu masą sanacyjną,
- zarządzanie masą sanacyjną,
- sporządzenie spisu inwentarza,
- opracowanie i realizacja planu restrukturyzacyjnego,
- sporządzenie spisu wierzytelności,
- ocena propozycji układowych, w tym doradztwo w zakresie ich zmiany w celu zapewnienia zgodności z prawem i możliwości ich wykonania,
- udział w zgromadzeniu wierzycieli,
- złożenie opinii o możliwości wykonania układu.
Kto może skorzystać z postępowania sanacyjnego?
Aby skorzystać z postępowania sanacyjnego, dłużnik musi spełniać określone warunki. Należą do nich:
- status przedsiębiorcy,
- niewypłacalność lub ryzyko niewypłacalności.
Status przedsiębiorcy oznacza, że prowadzi on we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Należy przy tym zaznaczyć, że postępowanie sanacyjne może być prowadzone jedynie w spółkach kapitałowych, za wyjątkiem spółki akcyjnej. Z postępowania sanacyjnego mogą również skorzystać wspólnicy osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, a także wspólnicy spółki partnerskiej.
Przyjmuje się, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W prawie polskim istnieje domniemanie, że dłużnik utracił tę zdolność, jeżeli jego opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Ponadto postępowanie sanacyjne może być prowadzone wobec dłużnika jedynie zagrożonego niewypłacalnością. Zagrożenie niewypłacalnością oznacza, że dłużnik w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
Na czym polega postępowanie sanacyjne?
Celem postępowania sanacyjnego jest „uzdrowienie” przedsiębiorstwa (łacińskie słowo sanatio oznacza właśnie uzdrowienie). Na czym może polegać?
Przede wszystkim, w postępowaniu sanacyjnym dłużnik może zawrzeć z wierzycielami układ obejmujący:
- odroczenie terminu wykonania zobowiązań,
- rozłożenie spłaty długu na raty,
- zmniejszenie wysokości zobowiązań,
- konwersję wierzytelności na udziały lub akcje,
- zmianę, zamianę lub uchylenie prawa, które zabezpiecza określoną wierzytelność.
Dzięki temu dłużnik będzie mógł wykonać swoje zobowiązania wobec wierzyciela w sposób, który jest dla niego w danym momencie osiągalny.
Wybrane działania w obrębie postępowania sanacyjnego
Działania sanacyjne to czynności prawne i faktyczne w toku postępowania sanacyjnego, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika. Mają one na celu przywrócenie dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań, zapewniając mu ochronę przed egzekucją.
Działania sanacyjne dotyczące zatrudnienia
Do działań sanacyjnych zaliczają się m.in. zmiany dotyczące zatrudnienia w przedsiębiorstwie dłużnika. W tym zakresie wszczęcie postępowania sanacyjnego wywołuje takie skutki jak ogłoszenie upadłości lub likwidacja.
Oznacza to, że w związku z postępowaniem sanacyjnym nie są stosowane przepisy ochronne dotyczące wypowiedzenia czy rozwiązania umowy o pracę. Przykładowo, w toku postępowania sanacyjnego przedsiębiorca może wypowiedzieć umowę pracownikowi, który znajduje się w przedemerytalnym okresie ochronnym, bądź też przebywa na urlopie.
Jeżeli przedsiębiorca planuje zwolnienia w ramach postępowania sanacyjnego, musi wskazać ich szczegóły w planie restrukturyzacyjnym. W szczególności powinien określić:
- zasady zwalniania,
- liczbę pracowników objętych zamiarem zwolnienia,
- proponowane kryteria doboru do zwolnienia, a także
- okres, w jaki nastąpi zwolnienie.
Działania sanacyjne dotyczące umów
W ramach postępowania sanacyjnego dłużnik może skorzystać z odstąpienia od umowy, która nie jest dla niego korzystna, nawet jeśli umowa nie dopuszcza takiej możliwości. Zarządca dokonuje oceny, czy umowa jest korzystna dla dłużnika i może ją rozwiązać za zgodą sędziego-komisarza. Warto podkreślić, że przy podejmowaniu tej decyzji sędzia-komisarz kieruje się celem postępowania sanacyjnego i bierze pod uwagę ważny interes drugiej strony umowy. Plan restrukturyzacyjny musi wskazywać od jakich umów przedsiębiorca zamierza odstąpić.
Postępowanie sanacyjne a postępowanie egzekucyjne
Postępowanie egzekucyjne, które jest skierowane do majątku wchodzącego w skład masy sanacyjnej, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania sanacyjnego. Wyjątek stanowi egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci.
Warto podkreślić, że wierzyciele mogą jednak wszczynać nowe postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności, które podlegają umieszczeniu w spisie wierzytelności.
Jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa, sędzia-komisarz w toku postępowania może uchylić zajęcie przedmiotu, który wchodzi w skład masy sanacyjnej. Dotyczy to zajęcia dokonanego przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego. Dzięki temu dłużnik może uchronić przed zajęciem przedmioty, które służą mu do prowadzenia przedsiębiorstwa.
Kondycja finansowa Twojego przedsiębiorstwa nie jest najlepsza? Szukasz rozwiązań, które z jednej strony pozwolą Ci na spłatę długów, a drugiej utrzymanie firmy? Postępowanie sanacyjne może być dla Ciebie dobrym rozwiązaniem. Eksperci z naszej Kancelarii wspomogli wielu przedsiębiorców w procesie postępowania sanacyjnego. Jeżeli nadal masz wątpliwości, czy to rozwiązanie dla Ciebie, lub zastanawiasz się, jaki powinien być Twój pierwszy krok, zapraszamy do kontaktu!