Rok 2023 przyniósł znaczące zmiany w opodatkowaniu małych podatników w estońskim CIT, budząc tym samym liczne dyskusje i wątpliwości. W tym artykule przyglądamy się wpływowi tych zmian na strategie podatkowe, szczególnie z punktu widzenia małych podatników.
Analizujemy, jak różne interpretacje nowych przepisów mogą wpłynąć zarówno korzystnie, jak i niekorzystnie na obciążenia podatkowe firm. Zmiany te otwierają nowe możliwości dla przedsiębiorców, ale równocześnie wymagają od nich przemyślanych decyzji i strategii podatkowych.
Czy nowy system opodatkowania będzie dla nich korzystny? Jakie pułapki mogą się kryć w nowych regulacjach? Zapraszamy do lektury, w której starannie rozważamy te kwestie, aby pomóc przedsiębiorcom w nawigacji po nowych zasadach estońskiego CIT.
Mały podatnik w estońskim CIT. Stawka estońskiego CIT
Stawki estońskiego CIT są różne w zależności od statusu podatnika. W przypadku małego podatnika i podatników rozpoczynających działalność stawka wynosi 10 %. W pozostałych przypadkach ryczałt od dochodów spółek (formalna nazwa estońskiego CIT) to 20%. Różnica w ostatecznej wysokości podatku do zapłaty może być zatem znacząca.
Status małego podatnika
Zgodnie z ustawową definicją mały podatnik, to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (z uwzględnieniem VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 000 000 euro. Zwróć uwagę, że status podatnika ustalany jest zatem w odniesieniu do poprzedniego roku podatkowego, a nie bieżącego.
Co więcej, status podatnika może się zmieniać w trakcie czteroletniego okresu opodatkowania estońskim CIT. To zaś jednoznacznie przekłada się na zmianę stawki podatkowej w zależności od momentu, w którym dystrybuowany jest zysk. W tym zakresie pojawiają się dwa istotne zagadnienia, które ostatecznie mają kluczowy wpływ na wysokość opodatkowania.
Do kiedy status małego podatnika przy rozpoczynaniu działalności?
Pierwsze z nich ogniskuje się w pytaniu – do kiedy podatnik rozpoczynający działalność może korzystać z obniżonej stawki estońskiego CIT?
W doktrynie zdaje się przeważać pogląd, że preferencyjna 10 % stawkę estońskiego CIT podatnik będzie mógł zastosować wyłącznie w pierwszym roku działalności. Pośrednio zasadność tego stanowiska potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z 24 sierpnia 2022 r. (0111-KDIB1-3.4010.138.2022.1.MBD). Wykładnia celowościowa przepisów zdaje się uzasadniać powyższe stanowisko.
Określenie statusu podatnika w przypadku dystrybucji zysków
Znacznie donioślejszą kwestią jest ustalenie momentu, który decyduje o wysokości stawki opodatkowania. W konsekwencji zasadne jest zbadanie jaki status posiada podatnik w danym momencie. Tutaj pojawiają się kolejno pytania:
– czy decyduje rok podatkowy, w którym płacony jest podatek?
– rok, w którym zysk został wypracowany?
– a może rok w którym podjęta została uchwała o wypłacie zysku?
Wydawałoby się, że o stawce podatku właściwej dla dzielonego zysku decydować powinien status podatnika w roku podatkowym, w którym zysk został wypracowany. Takie ujęcie odpowiada logice i wykładni funkcjonalnej mechanizmu opodatkowania według estońskiego CIT.
Niemniej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 27 października 2022 r. (0111-KDIB1-2.4010.569.2022.3.AK) wskazał odmiennie.
Zdaniem Dyrektora KIS istotna jest data (miesiąc) podjęcia uchwały w sprawie podziału zysku, a nie data faktycznej jego wypłaty, ani rok za który jest wypłacany. Takie stanowisko potwierdziła również indywidualna interpretacja podatkowa z dnia 15 listopada 2022 r. (0114-KDIP2-2.4010.118.2022.3.KW).
Oznacza to, że jeśli w 2022 r. spółka mając status małego podatnika wypracowała zysk, ale uchwała o jego podziale została podjęta w 2023 r. i z tym rokiem spółka utraciła status małego podatnika, to stawka podatkowa wzrośnie do 20%.
Mały podatnik w estońskim CIT. Nowelizacja przepisów estońskiego CIT a konsekwencje dla podatnika
Warto zaznaczyć, że powyższe interpretacje zostały wydane jeszcze przed nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „uCIT”), która weszła w życie 1 stycznia 2023 r. Przedmiotowa nowelizacja uchyliła art. 28n ust. 2 i zmodyfikowała art. 28t uCIT.
Wspomniane zmiany przekładają się na odmienne ustalanie terminu płatności podatku od dystrybucji zysku i w świetle przytoczonych interpretacji rodzą poważne wątpliwości w zakresie ustalenia prawidłowej stawki podatkowej.
Zgodnie z obowiązującym do niedawna art. 28n ust. 2 uCIT, uchwała dotycząca przeznaczenia zysku musiała być podjęta do końca szóstego miesiąca następnego roku podatkowego, w którym wypracowano zysk. Przykładowo, dla zysku wypracowanego w 2022 r. musiała być podjęta stosowna uchwała w 2023 r. (do końca szóstego miesiąca).
Ustawodawca wprowadzał tutaj pewnego rodzaju fikcję prawną. Mianowicie, jeśli uchwała o podziale zysku była podjęta później to i tak przyjmowano, że uchwałę podjęto na koniec 6 miesiąca roku następnego od wypracowania zysku.
W konsekwencji podatnik niejako automatycznie był w zwłoce z zapłatą estońskiego CIT. Albowiem obowiązek zapłaty podatku powstawał w takim wypadku do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego.
Wraz z uchyleniem art. 28n ust. 2 uCIT zrezygnowano z fikcji podjęcia uchwały do końca 6 miesiąca roku następnego, w którym wypracowano zysk. Ponadto, obecnie art. 28t uCIT wskazuje, że termin zapłaty podatku przypada do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o dystrybucji zysku.
Powyższe, w świetle stanowiska Dyrektora KIS, może przełożyć się na korzystne lub też niekorzystne konsekwencje dla podatnika, w zależności od konkretnych okoliczności sprawy. Obecny brak wspomnianej wyżej fikcji podjęcia uchwały o podziale zysku przekłada się na możliwość swobodnego decydowania o momencie jej podjęcia.
Wpływa to bezpośrednio na ustalenie statusu podatnika w dacie podjęcia uchwały o podziale zysku, a w konsekwencji również na wysokość stawki podatkowej w estońskim CIT.
Mały podatnik w estońskim CIT. Jakie korzyści dla podatnika z dystrybucji zysku w estońskim CIT?
Przyjmijmy, że spółka w 2021 r. wypracowała zysk. Z uwagi na powyższe w 2022 r. spółka posiadała status dużego podatnika. Natomiast uchwałę o podziale zysku za 2021 r. podjęła dopiero w 2023 r., w którym to jej status zmienił się na małego podatnika. Mając na uwadze stanowisko dyrektora KIS, w obecnym stanie prawnym stawka estońskiego CIT wyniesie tylko 10%, a więc o połowę mniej niż w dotychczasowym stanie prawnym.
Decyduje bowiem status podatnika w dacie podjęcia uchwały o podziale zysku. W 2023 r. spółka ma już status małego podatnika. Natomiast zgodnie z uchyloną fikcją prawną podjęcia uchwały o podziale zysku na koniec 6 miesiąca następnego roku podatkowego (w naszym przykładzie byłby to 2022 r.) stawka podatkowa wyniosłaby 20%.
Powyższy przykład jasno ilustruje możliwość „manipulacji” stawką podatkową jaka znajdzie zastosowanie przy dystrybucji zysku w ramach estońskiego CIT. Wystarczy bowiem, że przez kilka lat spółka wygeneruje zysk, aby później uśpić swoją działalność na rok i zyskać w roku następnym status małego podatnika.
W tym też roku spółka, decydując się na podjęcie uchwały o podziale zaległego zysku za poprzednie lata, zapłaci o połowę niższy podatek, bo według stawki 10%, a nie 20%.
Mały podatnik w estońskim CIT. Wątpliwości interpretowane na korzyść podatnika
W świetle wprowadzonej nowelizacji, zagadnienie określenia prawidłowej stawki podatkowej rodzi uzasadnione wątpliwości wynikające z treści przepisów prawa podatkowego. Mając na uwadze zasadę in dubio pro tributario i brak ugruntowanego stanowiska organów podatkowych w tym zakresie, powyższe wątpliwości należałoby interpretować na korzyść podatnika.
Z biegiem czasu należy spodziewać się powiększonego dorobku doktryny (interpretacji Dyrektora KIS), a w konsekwencji klauzula rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika może nie znaleźć zastosowania. Niemniej, w chwili obecnej, najlepszą formą zabezpieczenia będzie złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc. Jeśli po prostu szukasz pomocy w ustanowieniu fundacji rodzinnej, napisz do nas wiadomość.
Mały podatnik w estońskim CIT – często zadawane pytania
Czym jest estoński CIT dla małych podatników?
Estoński CIT to system opodatkowania firm, który umożliwia opodatkowanie zysków dopiero przy ich dystrybucji.
Jakie są główne zmiany w estońskim CIT od 2023 roku?
Zmiany obejmują m.in. różne stawki podatkowe w zależności od statusu podatnika i momentu dystrybucji zysku.
Kto kwalifikuje się jako mały podatnik w ramach estońskiego CIT?
Małym podatnikiem jest firma, której roczne przychody nie przekraczają 2 milionów euro.
Jakie stawki podatkowe obowiązują małych podatników?
Dla małych podatników stosowana jest obniżona stawka podatkowa wynosząca 10%.
Jak ustalany jest status małego podatnika?
Status ustalany jest na podstawie wartości przychodu ze sprzedaży z poprzedniego roku podatkowego.
Czy mały podatnik może korzystać z obniżonej stawki w kolejnych latach działalności?
Preferencyjna stawka obowiązuje tylko w pierwszym roku działalności.
Jaki wpływ na stawkę podatkową ma moment podjęcia uchwały o dystrybucji zysku?
Moment podjęcia uchwały może wpłynąć na wysokość stawki podatkowej stosowanej do zysku.