Mały podatnik w estońskim CIT

Mały podatnik w estońskim CIT
Marcin Trzeciak

Marcin Trzeciak

Starszy prawnik / Radca prawny
24 stycznia, 2024

Rok 2023 przyniósł znaczące zmiany w opodatkowaniu małych podatników w estońskim CIT, budząc tym samym liczne dyskusje i wątpliwości. W tym artykule przyglądamy się wpływowi tych zmian na strategie podatkowe, szczególnie z punktu widzenia małych podatników.

Analizujemy, jak różne interpretacje nowych przepisów mogą wpłynąć zarówno korzystnie, jak i niekorzystnie na obciążenia podatkowe firm. Zmiany te otwierają nowe możliwości dla przedsiębiorców, ale równocześnie wymagają od nich przemyślanych decyzji i strategii podatkowych.

Czy nowy system opodatkowania będzie dla nich korzystny? Jakie pułapki mogą się kryć w nowych regulacjach? Zapraszamy do lektury, w której starannie rozważamy te kwestie, aby pomóc przedsiębiorcom w nawigacji po nowych zasadach estońskiego CIT.

Zastanawiasz się nad przejściem na estoński CIT ale nie wiesz czy to rozwiązanie będzie dla Ciebie korzystne? Sprawdź nasz artykuł zawierający wszystko co musisz wiedzieć o estońskim CIT.

Mały podatnik estoński CIT - kalkulacje

Mały podatnik w estońskim CIT. Stawka estońskiego CIT

Stawki estońskiego CIT są różne w zależności od statusu podatnika. W przypadku małego podatnika i podatników rozpoczynających działalność stawka wynosi 10 %. W pozostałych przypadkach ryczałt od dochodów spółek (formalna nazwa estońskiego CIT) to 20%. Różnica w ostatecznej wysokości podatku do zapłaty może być zatem znacząca. 

Status małego podatnika

Zgodnie z ustawową definicją mały podatnik, to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (z uwzględnieniem VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 000 000 euro. Zwróć uwagę, że status podatnika ustalany jest zatem w odniesieniu do poprzedniego roku podatkowego, a nie bieżącego.

Co więcej, status podatnika może się zmieniać w trakcie czteroletniego okresu opodatkowania estońskim CIT. To zaś jednoznacznie przekłada się na zmianę stawki podatkowej w zależności od momentu, w którym dystrybuowany jest zysk. W tym zakresie pojawiają się dwa istotne zagadnienia, które ostatecznie mają kluczowy wpływ na wysokość opodatkowania.  

Do kiedy status małego podatnika przy rozpoczynaniu działalności?

Pierwsze z nich ogniskuje się w pytaniu – do kiedy podatnik rozpoczynający działalność może korzystać z obniżonej stawki estońskiego CIT?  

Masz pytania? Doradztwo podatkowe to jedna z naszych specjalności. Skontaktuj się z naszymi ekspertami już dzisiaj.

W doktrynie zdaje się przeważać pogląd, że preferencyjna 10 % stawkę estońskiego CIT podatnik będzie mógł zastosować wyłącznie w pierwszym roku działalności. Pośrednio zasadność tego stanowiska potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z 24 sierpnia 2022 r. (0111-KDIB1-3.4010.138.2022.1.MBD). Wykładnia celowościowa przepisów zdaje się uzasadniać powyższe stanowisko. 

Mały podatnik estoński CIT - stawki

Określenie statusu podatnika w przypadku dystrybucji zysków

Znacznie donioślejszą kwestią jest ustalenie momentu, który decyduje o wysokości stawki opodatkowania. W konsekwencji zasadne jest zbadanie jaki status posiada podatnik w danym momencie. Tutaj pojawiają się kolejno pytania:  

– czy decyduje rok podatkowy, w którym płacony jest podatek? 

– rok, w którym zysk został wypracowany? 

– a może rok w którym podjęta została uchwała o wypłacie zysku?  

Wydawałoby się, że o stawce podatku właściwej dla dzielonego zysku decydować powinien status podatnika w roku podatkowym, w którym zysk został wypracowany. Takie ujęcie odpowiada logice i wykładni funkcjonalnej mechanizmu opodatkowania według estońskiego CIT.

Niemniej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 27 października 2022  r. (0111-KDIB1-2.4010.569.2022.3.AK) wskazał odmiennie.  

Zdaniem Dyrektora KIS istotna jest data (miesiąc) podjęcia uchwały w sprawie podziału zysku, a nie data faktycznej jego wypłaty, ani rok za który jest wypłacany. Takie stanowisko potwierdziła również indywidualna interpretacja podatkowa z dnia 15 listopada 2022 r. (0114-KDIP2-2.4010.118.2022.3.KW).

Oznacza to, że jeśli w 2022 r. spółka mając status małego podatnika wypracowała zysk, ale uchwała o jego podziale została podjęta w 2023 r. i z tym rokiem spółka utraciła status małego podatnika, to stawka podatkowa wzrośnie do 20%.  

Mały podatnik estoński CIT - wykres

Mały podatnik w estońskim CIT. Nowelizacja przepisów estońskiego CIT a konsekwencje dla podatnika

Warto zaznaczyć, że powyższe interpretacje zostały wydane jeszcze przed nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „uCIT”), która weszła w życie 1 stycznia 2023 r. Przedmiotowa nowelizacja uchyliła art. 28n ust. 2  i zmodyfikowała art. 28t uCIT.

Wspomniane zmiany przekładają się na odmienne ustalanie terminu płatności podatku od dystrybucji zysku i w świetle przytoczonych interpretacji rodzą poważne wątpliwości w zakresie ustalenia prawidłowej stawki podatkowej.   

Zgodnie z obowiązującym do niedawna art. 28n ust. 2 uCIT, uchwała dotycząca przeznaczenia zysku musiała być podjęta do końca szóstego miesiąca następnego  roku podatkowego, w którym wypracowano zysk. Przykładowo, dla zysku wypracowanego w 2022 r. musiała być podjęta stosowna uchwała w 2023 r. (do końca szóstego miesiąca).

Ustawodawca wprowadzał tutaj pewnego rodzaju fikcję prawną. Mianowicie, jeśli uchwała o podziale zysku była podjęta później to i tak przyjmowano, że uchwałę podjęto na koniec 6 miesiąca roku następnego od wypracowania zysku.

W konsekwencji podatnik niejako automatycznie był w zwłoce z zapłatą estońskiego CIT. Albowiem obowiązek zapłaty podatku powstawał w takim wypadku do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego.  

Mały podatnik estoński CIT - płatność podatku

Wraz z uchyleniem art. 28n ust. 2 uCIT zrezygnowano z fikcji podjęcia uchwały do końca 6 miesiąca roku następnego, w którym wypracowano zysk. Ponadto, obecnie art. 28t uCIT wskazuje, że termin zapłaty podatku przypada do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o dystrybucji zysku.

Powyższe, w świetle stanowiska Dyrektora KIS, może przełożyć się na korzystne lub też niekorzystne konsekwencje dla podatnika, w zależności od konkretnych okoliczności sprawy. Obecny brak wspomnianej wyżej fikcji podjęcia uchwały o podziale zysku przekłada się na możliwość swobodnego decydowania o momencie jej podjęcia.

Wpływa to bezpośrednio na ustalenie statusu podatnika w dacie podjęcia uchwały o podziale zysku, a w konsekwencji również na wysokość stawki podatkowej w estońskim CIT.   

Mały podatnik w estońskim CIT. Jakie korzyści dla podatnika z dystrybucji zysku w estońskim CIT?

Przyjmijmy, że spółka w 2021 r. wypracowała zysk. Z uwagi na powyższe w 2022 r. spółka posiadała status dużego podatnika. Natomiast uchwałę o podziale zysku za 2021 r. podjęła dopiero w 2023 r., w którym to jej status zmienił się na małego podatnika. Mając na uwadze stanowisko dyrektora KIS, w obecnym stanie prawnym stawka estońskiego CIT wyniesie tylko 10%, a więc o połowę mniej niż w dotychczasowym stanie prawnym.

Decyduje bowiem status podatnika w dacie podjęcia uchwały o podziale zysku. W 2023 r. spółka ma już status małego podatnika. Natomiast zgodnie z uchyloną fikcją prawną podjęcia uchwały o podziale zysku na koniec 6 miesiąca następnego roku podatkowego (w naszym przykładzie byłby to 2022 r.) stawka podatkowa wyniosłaby 20%.  

Powyższy przykład jasno ilustruje możliwość „manipulacji” stawką podatkową jaka znajdzie zastosowanie przy dystrybucji zysku w ramach estońskiego CIT. Wystarczy bowiem, że przez kilka lat spółka wygeneruje zysk, aby później uśpić swoją działalność na rok i zyskać w roku następnym status małego podatnika.

W tym też roku spółka, decydując się na podjęcie uchwały o podziale zaległego zysku za poprzednie lata, zapłaci o połowę niższy podatek, bo według stawki 10%, a nie 20%.  

Mały podatnik estoński CIT - korzyści

Mały podatnik w estońskim CIT. Wątpliwości interpretowane na korzyść podatnika

W świetle wprowadzonej nowelizacji, zagadnienie określenia prawidłowej stawki podatkowej rodzi uzasadnione wątpliwości wynikające z treści przepisów prawa podatkowego. Mając na uwadze zasadę in dubio pro tributario i brak ugruntowanego stanowiska organów podatkowych w tym zakresie, powyższe wątpliwości należałoby interpretować na korzyść podatnika.

Z biegiem czasu należy spodziewać się powiększonego dorobku doktryny (interpretacji Dyrektora KIS), a w konsekwencji klauzula rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika może nie znaleźć zastosowania. Niemniej, w chwili obecnej, najlepszą formą zabezpieczenia będzie złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.  

Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc. Jeśli po prostu szukasz pomocy w ustanowieniu fundacji rodzinnej, napisz do nas wiadomość.

Mały podatnik w estońskim CIT – często zadawane pytania

Czym jest estoński CIT dla małych podatników?

Estoński CIT to system opodatkowania firm, który umożliwia opodatkowanie zysków dopiero przy ich dystrybucji.

Jakie są główne zmiany w estońskim CIT od 2023 roku?

Zmiany obejmują m.in. różne stawki podatkowe w zależności od statusu podatnika i momentu dystrybucji zysku.

Kto kwalifikuje się jako mały podatnik w ramach estońskiego CIT?

Małym podatnikiem jest firma, której roczne przychody nie przekraczają 2 milionów euro.

Jakie stawki podatkowe obowiązują małych podatników?

Dla małych podatników stosowana jest obniżona stawka podatkowa wynosząca 10%.

Jak ustalany jest status małego podatnika?

Status ustalany jest na podstawie wartości przychodu ze sprzedaży z poprzedniego roku podatkowego.

Czy mały podatnik może korzystać z obniżonej stawki w kolejnych latach działalności?

Preferencyjna stawka obowiązuje tylko w pierwszym roku działalności.

Jaki wpływ na stawkę podatkową ma moment podjęcia uchwały o dystrybucji zysku?

Moment podjęcia uchwały może wpłynąć na wysokość stawki podatkowej stosowanej do zysku.

Wyróżniony ekspert

Marcin Trzeciak

Marcin Trzeciak

Starszy prawnik / Radca prawny

Skontaktuj się z nami

    Biuro rachunkowe Łódź