W obecnych czasach prowadzenie działalności gospodarczej bez samochodu wydaje się niemal niemożliwe. Stąd też, kwestia zakupu pojazdów osobowych w działalności gospodarczej staje się istotnym zagadnieniem z punktu widzenia optymalizacji podatkowej.

Instytucją, która zasługuje na szczególną uwagę w perspektywie powyższej problematyki jest tzw. estoński CIT. Zalety tej formy opodatkowania spółek ujawniają się zwłaszcza w przypadku pojazdów o wysokiej wartości (samochody luksusowe).

Jak wygląda kwestia samochodu w estońskim CIT z podatkowego punktu widzenia? Na to i wiele innych pytań odpowiada niniejszy artykuł – zapraszamy do lektury.

Czym jest estoński CIT?

Ryczałt od dochodów spółek (zwany potocznie „estońskim CIT”) to atrakcyjna alternatywa dla spółek. Istotą estońskiego CIT jest brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Obowiązek ten nie powstaje tak długo jak wspólnicy nie wypłacą osiągniętych zysków, lecz zainwestują je w dalszy rozwój spółki.

Jednocześnie, pomimo pozornie wyższej stawki podatkowej (10% i 20%), niż przy zwykłym CIT (9% i 19%), konstrukcja ta pozwala na znaczne oszczędności podatkowe. To zasługa możliwości odliczenia części podatku zapłaconego przez spółkę, od podatku dochodowego wspólnika (odpowiednio 90 % w przypadku małego podatnika i 70 % w przypadku pozostałych).

W konsekwencji, możesz obniżyć efektywną stawkę opodatkowania i to nawet o kilka punktów procentowych względem standardowego CIT.

Samochód osobowy w estońskim CIT – jak było dotychczas (przed 2023)

Do niedawna wydatki na samochód osobowy w spółce rozliczającej się estońskim CIT  kształtowały się odmiennie, w zależności od sposobu wykorzystania pojazdu. Jeśli samochód wykorzystywany był przez udziałowca, akcjonariusza, wspólnika lub podmioty z nimi powiązane (np. małżonek lub krewny do drugiego stopnia) to koszty z tym związane stanowiły tzw. ukryty zysk.

W konsekwencji, w przypadku użytkowania pojazdu w celach prywatnych i służbowych, połowa wygenerowanych kosztów podlegała opodatkowaniu. Przy czym stawka podatkowa to odpowiednio 10% lub 20%.

Natomiast jeśli samochód wykorzystywany był wyłącznie na cele działalności gospodarczej, to nie powstawał obowiązek podatkowy. Co ciekawe niejednoznaczna była kwestia, czy opodatkowaniu podlegają również wydatki z tytułu używania pojazdu przez pracownika. Ustawa w żadnym miejscu nie wskazywała na taką możliwość.

Niemniej, organy skarbowe stały na stanowisku, że jeśli pracownik używa samochód na cele prywatne i służbowe to połowa wydatków powinna zostać opodatkowana. Powyższe wątpliwości były przedmiotem licznych sporów pomiędzy podatnikami a organami skarbowymi.

Zmiany w zakresie opodatkowania samochodów w estońskim CIT

Od początku 2023 r. weszła w życie obszerna nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z tym też dniem zaczął obowiązywać art. 28m ust. 4a powyższej ustawy, który rozstrzygną wspomnianą wcześniej wątpliwość.

Obecnie wydatki związane z użytkowaniem pojazdów do celów osobistych i służbowych przez pracowników spółki objętej estońskim CIT również podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przesądził bowiem, że powyższe należy kwalifikować jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Czy używanie samochodu osobowego w estońskim CIT zawsze będzie opodatkowane?

Nie. W dalszym ciągu nie podlegają opodatkowaniu wydatki z tytułu wykorzystywania samochodu osobowego wyłącznie na cele działalności gospodarczej. Wiąże się to m.in. z koniecznością prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu i zgłoszenia samochodu do urzędu skarbowego (druk VAT-26).

Ciężar wykazania, że pojazd użytkowany jest wyłącznie na cele działalności gospodarczej spoczywa na podatniku. Podatnik musi wykazać, że pojazd nie jest wykorzystywany na cele prywatne.

Rozwiązaniem może być ułożenie struktury korporacyjnej tak, aby przy zachowaniu walorów estońskiego CIT, możliwe było utworzenie osobnej spółki rozliczającej wydatki związane z pojazdem.

Samochód osobowy w estońskim CIT – czy to nadal opłacalne?

Wydaje się, że odpowiedź na powyższe pytanie powinna pozostać twierdząca. Przy prawidłowym ułożeniu struktury oraz przemyślanym wdrożeniu estońskiego CIT nadal można poczynić znaczne oszczędności przy zakupie i użytkowaniu samochodu osobowego.

Warto bowiem zauważyć, że w przypadku estońskiego CIT nie mają zastosowania limity kwotowe dotyczące wydatków na zakup samochodu osobowego. Dotyczy to również rozliczenia rat leasingowych, składek ubezpieczeniowych oraz wydatków eksploatacyjnych. Wynika to z faktu, że w estońskim CIT spółka rozlicza się na zasadach przewidzianych w ustawie o rachunkowości. W konsekwencji nie stosuje się niektórych reguł z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jeśli planujesz zakup luksusowego samochodu na estońskim CIT oszczędzisz więcej

Estoński CIT nie przewiduje ograniczenia kwotowego w zakresie kosztów uzyskania przychodu przy zakupie i używaniu pojazdu. Nie ma tu zastosowania limit 150 tys. zł (a w przypadku pojazdów elektrycznych 225 tys. zł), do którego wydatki związane z pojazdem stanowią pełny koszt uzyskania przychodu, a nadwyżka rozliczana jest w odpowiedniej proporcji. W konsekwencji, nie ma ograniczeń kwotowych do odliczenia kosztów zakupu lub używania pojazdu.

Tym samym, w zależności od sposobu użytkowania pojazdu spółka może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów 50% lub 100% wydatków związanych z pojazdem, bez żadnego limitu kwotowego. Jest to szczególnie korzystne przy zakupie i użytkowaniu pojazdu o znacznej wartości (np. 500 tys. zł).

Przykładowo, zakup pojazdu o wartości 1 000 000 zł, z zamiarem wykorzystania go w celach mieszanych. Pojazd będzie stanowił koszt uzyskania przychodu:

• W przypadku zwykłego CIT – nieco ponad 300 tys. zł
• W przypadku estońskiego CIT – 500 tys. zł

Powyższe dowodzi, że w przypadku samochodów luksusowych estoński CIT prowadzi do efektywnego zmniejszenia opodatkowania.

autor: r. pr. Marcin Trzeciak

Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc. Jeśli po prostu szukasz pomocy w ustanowieniu fundacji rodzinnej, napisz do nas wiadomość.