Sankcja kredytu darmowego (SKD)

Sankcja kredytu darmowego (SKD) to istotny mechanizm ochrony konsumentów w polskim systemie prawnym, który zyskuje na znaczeniu w kontekście coraz szerszego dostępu do kredytów konsumenckich. Ma ona na celu zachowanie uczciwości oraz transparentności w procesie udzielania kredytów przez instytucje finansowe.

SKD jest konsekwencją nieprzestrzegania przez kredytodawcę obowiązków informacyjnych względem kredytobiorcy. W naszym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest ta sankcja, kiedy można ją zastosować oraz jakie korzyści przynosi konsumentom.

Zapraszamy do zapoznania się z kluczowymi informacjami na temat SKD i jej wpływu na umowy kredytowe.

Czym jest sankcja kredytu darmowego (SKD)?

Sankcja kredytu darmowego została określona w art. 45 ustawy z 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Jest przejawem wdrożenia do polskiego prawa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki. Ma chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami instytucji kredytujących przy udzielaniu kredytów lub pożyczek konsumenckich.

Dotyczy kredytów konsumenckich, czyli w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartości tej kwoty w walucie innej niż polska. Nie obejmuje kredytów hipotecznych.

Istota tego rozwiązania sprowadza się do tego, że w razie uchybienia przez kredytodawcę określonym obowiązkom informacyjnym na etapie zawierania umowy, konsument będzie miał prawo zwrócić tylko kapitał, bez odsetek i innych zastrzeżonych w umowie kosztów. Będzie na nim nadal ciążył obowiązek pokrycia kosztów ustanowienia zabezpieczenia kredytu.

Kiedy można zastosować sankcję kredytu darmowego?

Jeśli kredytodawca naruszy określone przez ustawodawcę warunki zawarcia umowy kredytu konsumenckiego, aktualizuje się uprawnienie konsumenta do skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Wymagania wobec kredytodawcy dzielą się na trzy grupy:

1. Co do formy umowy – powinna być zachowana forma pisemna; chodzi o wszystkie naruszenia formy umowy.
2. Dotyczące ogólnych obowiązków informacyjnych, takich jak:

• imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego,
• rodzaj kredytu,
• czas obowiązywania umowy,
• całkowita kwotę kredytu,
• terminy i sposób wypłaty kredytu,
• stopa oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy,
• rzeczywista roczna stopa oprocentowania oraz całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta ustalona w dniu zawarcia umowy o kredyt wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia,
• zasady i terminy spłaty kredytu, w szczególności kolejność zaliczania rat kredytu na poczet należności kredytodawcy, w tym informację o prawie, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim; jeżeli w ramach kredytu stosuje się różne stopy oprocentowania dla różnych należności kredytodawcy, należy także podać kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania,

• informacja o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie,
• roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu,
• sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje,
• termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek, a także kwota odsetek należnych w stosunku dziennym,
• prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedurę spłaty kredytu przed terminem,
• informacja o prawie kredytodawcy do otrzymania prowizji za spłatę kredytu przed terminem i o sposobie jej ustalania, o ile takie prawo zastrzeżono w umowie,

3. Co do warunków charakteryzujących umowy kredytu, tj.:

• przy umowie o kredyt wiązany lub w formie odroczonej płatności, oprócz danych powinna zawierać również opis towaru lub usługi i cenę nabycia towaru lub usługi; przepisy stosuje się odpowiednio do umowy o kredyt konsumencki przeznaczony na nabycie określonego prawa,
• przy umowie o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym podlegający spłacie na żądanie lub w terminie do trzech miesięcy powinna zawierać szczegółowo wskazane w ustawie informacje,
• przy umowie przewidującej odroczony termin płatności lub zmianę sposobu spłaty w przypadku gdy konsument jest w zwłoce w związku ze spłatą zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt, powinna zawierać co najmniej: podstawowe dane stron określone w ustawie, opis towaru lub usługi, cenę nabycia towaru lub usługi.

Konsument po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

W przypadku, gdy kredytodawca w umowie nie określił zasad i terminów spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w równych comiesięcznych ratach, płatnych od dnia zawarcia umowy. Jeżeli umowa nie przewiduje terminu spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w terminie:

• pięciu lat – w przypadku kredytów konsumenckich do wysokości 80 000 zł,
• dziesięciu lat – w przypadku kredytów konsumenckich powyżej 80 000 zł.

Uprawnienie konsumenta do spłaty kredytu konsumenckiego bez odsetek i innych kosztów wygasa po upływie roku od dnia zawarcia umowy.

Jaki jest cel sankcji kredytu darmowego?

Wprowadzenie sankcji kredytu darmowego ma chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami instytucji kredytujących. Spełnia dwa cele:

1. Efektywne sankcjonowanie naruszeń obowiązków informacyjnych oraz zachowanie formy umowy kredytu – to działania prewencyjne, by przedsiębiorca nie wykorzystywał swojej pozycji wobec konsumenta oraz ochronne, by konsument uniknął obciążeń, o których mógł nie wiedzieć.
2. Realizacja interesu ekonomicznego konsumenta – pozwala utrzymać zobowiązanie, ale łagodzi konsekwencje działań przedsiębiorcy, które mogą być dotkliwe dla konsumenta.

Podsumowanie

Sankcja kredytu darmowego to rozwiązanie, które służy zachowaniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Dyscyplinuje kredytodawców, ale utrzymuje zobowiązanie, tylko łagodzi jego skutki wobec konsumenta, jako strony słabszej i mniej świadomej.

Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc. Jeśli po prostu szukasz pomocy w ustanowieniu fundacji rodzinnej, napisz do nas wiadomość.

Sankcja kredytu darmowego (SKD) – często zadawane pytania