Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej zasadniczo uwzględnia ich powiązania rodzinne z fundatorem. Przy określaniu stawki podatku należy więc przeanalizować stosunek pokrewieństwa i powinowactwa danego beneficjenta z fundatorem. Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej? Jak opodatkowani są beneficjenci fundacji rodzinnej? Odpowiedzi na te pytania przedstawiamy poniżej.
Spis treści
- Fundacja rodzinna – najważniejsze informacje
- Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej – podatek PIT
- Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej – podatek CIT
- Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej – podatek od spadków i darowizn
- Podsumowanie
Fundacja rodzinna – najważniejsze informacje
Fundacja rodzinna to rozwiązanie, które zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej. Jej przepisy regulują organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta.
Wśród założeń fundacji rodzinnej można wyróżnić m.in.:
- formalne odseparowanie od siebie rodziny i biznesu,
- pełnienie przez fundację rodzinną funkcji skarbca rodzinnego,
- realizowanie wizji fundatora i dbanie o wartości przyjęte przez niego w biznesie.
Fundacja rodzinna ma więc zapewnić funkcjonowania przedsiębiorstwa przez pokolenia oraz zabezpieczyć potrzeby finansowe beneficjentów.
Fundatorem może być wyłącznie osoba fizyczna, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie.
Z kolei beneficjentem fundacji rodzinnej może być:
- osoba fizyczna,
- organizacja pozarządowa,
która zgodnie ze statutem może otrzymać świadczenie od fundacji rodzinnej lub mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Beneficjentem może być również fundator.
Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej – podatek PIT
Co do zasady, świadczenia uzyskiwane przez beneficjentów fundacji rodzinnej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przepisy przewidują jednak zwolnienie od podatku PIT świadczeń otrzymanych przez fundatora bądź beneficjentów zaliczanych do tzw. grupy zero zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn.
Zwolnieni są więc fundator, a także jego:
- małżonek,
- wstępni,
- zstępni,
- rodzeństwo,
- pasierb,
- ojczym lub macocha.
Beneficjenci fundacji rodzinnej spoza powyższego grona muszą liczyć się z koniecznością zapłaty podatku PIT w wysokości odpowiednio:
- osoby będące w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do I lub II grupy podatkowej zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn – 10%,
- inne niż ww. osoby – 15%.
Na etapie rozwiązania fundacji rodzinnej, gdy fundator lub wymienieni powyżej członkowie jego najbliższej rodziny otrzymują mienie fundacji, jest to przychód z tzw. innych źródeł. Przychód taki również jest zwolniony z podatku PIT.
W przypadku gdy:
- fundacja ma więcej niż jednego fundatora,
- do fundacji wniosły mienie podmioty inne niż fundator lub członkowie jego najbliższej rodziny,
zwolniona z podatku PIT jest tylko część przychodu odpowiadająca przypadającej na tego beneficjenta.
Co istotne, fundacja rodzinna może realizować obowiązek alimentacyjny ciążący na fundatorze. Wówczas osoba uprawniona do alimentów również skorzysta ze zwolnienia z podatku PIT.
Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej podatkiem PIT nie wystąpi również w zakresie, w jakim są oni uprawnieni do otrzymania świadczeń na podstawie statutu. By beneficjenci fundacji rodzinnej mogli skorzystać ze zwolnienia z podatku PIT należy wskazać w statucie takie świadczenia, jak:
- zamieszkiwanie przez nich w nieruchomościach będących wkładem do fundacji rodzinnej,
- finansowanie ich kosztów kształcenia przez fundację,
- finansowanie ich kosztów leczenia przez fundację.
W przypadku braku stosownych zapisów w statucie zwolnienie z opodatkowania beneficjentów fundacji rodzinnej nie przysługuje.
Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej – podatek CIT
Fundacja rodzinna to osoba prawna. W związku z posiadaniem osobowości prawnej, fundacja rodzinna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Jak wynika z przepisów, jest ona jednak objęta zwolnieniem podmiotowym od podatku CIT.
Fundacja rodzinna tworzona jest w celu:
- gromadzenia mienia,
- zarządzania nim w interesie beneficjentów,
- spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe przeniesione na beneficjenta, w tym:
- środki pieniężne,
- rzeczy,
- prawa.
Mimo opisanego podmiotowego zwolnienia z podatku CIT, dokonane świadczenia wiążą się z koniecznością zapłaty podatku. Dokonując świadczenia na rzecz beneficjenta, fundacja rodzinna jest więc zobowiązana do zapłaty podatku CIT w wysokości 15% podstawy opodatkowania.
Opodatkowanie beneficjentów fundacji rodzinnej – podatek od spadków i darowizn
Jak wynika z przepisów, podatkowi od spadków i darowizn nie podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych:
- będących przedmiotem świadczenia, o którym mowa w ustawie o fundacji rodzinnej,
- stanowiących mienie otrzymane w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej albo fundacji rodzinnej w organizacji.
Beneficjenci fundacji rodzinnej są więc zwolnieni od podatku od spadków i darowizn z tytułu uzyskanych świadczeń.
Fundacja może jednak przekazać środki na rzecz osób trzecich, które nie są jej beneficjentami. W przypadku osób trzecich zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nie przysługuje.
Podsumowanie
Fundacja rodzinna funkcjonuje w polskim porządku prawnym od niedawna. Ma ona zapewnić trwałość przedsiębiorstwa przez kolejne pokolenia oraz zabezpieczyć finanse beneficjentów. Świadczenia dla beneficjentów fundacji rodzinnej co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem PIT. Istnieją jednak liczne zwolnienia m.in. dla małżonka, dzieci i rodzeństwa fundatora, jak również w odniesieniu do określonych świadczeń statutowych. Beneficjenci fundacji są zwolnienia z opodatkowania podatkiem CIT, jak również podatkiem od spadków i darowizn.
Jeśli interesuje Cię tematyka treści związanych z polską fundacją rodzinną i chcesz wiedzieć więcej na jej temat, zapraszamy na naszą stronę „Polska fundacja rodzinna – wszystko co musisz wiedzieć„. Jeśli chciał(a)byś skonsultować Twój konkretny przypadek, nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji. Skontaktuj się z nami i umów się na spotkanie już dziś.