Fundatorem w fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Fundacji rodzinnej nie może więc założyć osoba prawna czy inna jednostka organizacyjna. Ograniczenie to wynika z roli i wpływu fundatora na fundację rodzinną oraz konieczności podejmowania przez niego licznych decyzji. Kto może nim być? Jakie obowiązki ma fundator w fundacji rodzinnej? Odpowiedzi na te pytania przedstawiamy poniżej.
Spis treści
- Fundator w fundacji rodzinnej – kto może nim być?
- Fundator w fundacji rodzinnej – jakie są jego obowiązki?
- 1. Złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji
- 2. Reprezentowanie fundacji rodzinnej w organizacji
- 3. Ustalenie statutu
- 4. Wniesienie mienia na pokrycie funduszu założycielskiego oraz sporządzenie spisu mienia
- 5. Powołanie i odwołanie członka zarządu
- 6. Ustanowienie rady nadzorczej
- 7. Ustanowienie zgromadzenia beneficjentów
- 8. Ustanowienie likwidatora albo likwidatorów
- 9. Zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych
- Podsumowanie
Fundator w fundacji rodzinnej – kto może nim być?
Zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej, fundatorem w fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która:
- złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo
- złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w testamencie.
Prawa i obowiązki fundatora są niezbywalne. Może on jednak w statucie powierzyć wykonywanie swoich uprawnień innej osobie, określając zakres tego powierzenia.
Jeżeli fundacja rodzinna ma więcej niż jednego fundatora, wykonują oni prawa i obowiązki fundatora wspólnie, chyba że statut stanowi inaczej.
Fundator może kierować do jej organów uwagi, opinie lub zalecenia dotyczące jej działalności.
Nie odpowiada natomiast za jej zobowiązania.
Fundator w fundacji rodzinnej – jakie są jego obowiązki?
1. Złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji
Do powstania fundacji rodzinnej wymagane jest m.in. złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie. Jak wskazano powyżej, oświadczenia te składane są przez fundatora. Fundacja rodzinna ustanawiana w akcie założycielskim może być ustanowiona przez więcej niż jednego fundatora. Z kolei fundacja rodzinna ustanawiana w testamencie może mieć tylko jednego fundatora.
2. Reprezentowanie fundacji rodzinnej w organizacji
Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Jest ona reprezentowana przez fundatora lub pełnomocnika powołanego przez fundatora albo w przypadkach wskazanych w ustawie o fundacji rodzinnej – przez zarząd.
3. Ustalenie statutu
Kolejnym z obowiązków fundatora jest ustalenie jej statutu. Statut sporządza się w formie aktu notarialnego.
Fundator określa w statucie m.in.:
- nazwę fundacji rodzinnej,
- siedzibę fundacji rodzinnej,
- szczegółowy cel fundacji rodzinnej,
- beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących beneficjentowi uprawnień,
- czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony,
- wartość funduszu założycielskiego,
- zasady zmiany statutu.
4. Wniesienie mienia na pokrycie funduszu założycielskiego oraz sporządzenie spisu mienia
Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 złotych. Ponadto sporządza on w formie pisemnej spis mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego.
5. Powołanie i odwołanie członka zarządu
Zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej, do pełnienia funkcji członka zarządu może być powołana osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. O ile statut nie stanowi inaczej, powołania i odwołania członka zarządu w fundacji rodzinnej dokonuje fundator. W przypadku gdy fundacja rodzinna jest ustanawiana w testamencie, fundator określa w nim osobę albo osoby, które zostaną powołane do pełnienia funkcji członka albo członków pierwszego zarządu.
6. Ustanowienie rady nadzorczej
Fundator w statucie może ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba beneficjentów przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. O ile statut nie stanowi inaczej, powołania i odwołania członków rady nadzorczej dokonuje fundator, a po jego śmierci – zgromadzenie beneficjentów. W przypadku gdy fundacja rodzinna jest ustanawiana w testamencie, fundator może określić w nim osobę albo osoby, które zostaną powołane do pełnienia funkcji członka albo członków pierwszej rady nadzorczej.
7. Ustanowienie zgromadzenia beneficjentów
Fundator w statucie ustanawia zgromadzenie beneficjentów. Zgromadzenie beneficjentów tworzą beneficjenci, którym w statucie przyznano uprawnienie do uczestnictwa w nim.
8. Ustanowienie likwidatora albo likwidatorów
W przypadku gdy:
- fundacji rodzinnej nie zgłoszono do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu albo
- postanowienie sądu odmawiające rejestracji stało się prawomocne,
a fundacja rodzinna w organizacji nie jest w stanie niezwłocznie zaspokoić w pełni wierzytelności beneficjentów i osób trzecich, zarząd dokonuje jej likwidacji. Jeżeli fundacja rodzinna w organizacji nie ma zarządu, fundator, zgromadzenie beneficjentów albo sąd rejestrowy ustanawia likwidatora albo likwidatorów.
9. Zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych
Co do zasady, fundator zgłasza fundację rodzinną do rejestru fundacji rodzinnych. W przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie, zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych dokonuje zarząd. Zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Zawiera ono m.in.:
- nazwę fundacji rodzinnej, jej siedzibę i adres,
- wysokość funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej,
- imiona i nazwiska, numery PESEL członków zarządu,
- imiona i nazwiska, numery PESEL członków rady nadzorczej,
- imiona i nazwiska, numery PESEL beneficjentów będących osobami fizycznymi wchodzącymi w skład zgromadzenia beneficjentów,
- imię i nazwisko oraz adres do doręczeń fundatora, jeżeli fundator jest uprawniony do powołania zarządu,
- czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony.
Zgłoszenie do rejestru fundacji rodzinnych jest wnioskiem o wpis do tego rejestru.
Podsumowanie
Ustawa z dnia 26 styczna 2023 roku o fundacji rodzinnej przewiduje, że jej fundatorem może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Przepisy przyznają fundatorowi szerokie uprawnienia, które mają na celu zapewnienie swobodnego funkcjonowania przedsiębiorstwa przez pokolenia. Ustawa nakłada na niego również liczne obowiązki, takie jak złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji, ustalenie jej statutu, ustanowienie rady nadzorczej, zgromadzenia beneficjentów czy likwidatora, a także zgłoszenie do rejestru fundacji rodzinnych.
Jeśli interesuje Cię tematyka treści związanych z polską fundacją rodzinną i chcesz wiedzieć więcej na jej temat, zapraszamy na naszą stronę „Polska fundacja rodzinna – wszystko co musisz wiedzieć„. Jeśli chciał(a)byś skonsultować Twój konkretny przypadek, nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji. Skontaktuj się z nami i umów się na spotkanie już dziś.