Statut fundacji rodzinnej – co powinien zawierać?

Fundamentem fundacji rodzinnej jest statut, jego odpowiednie brzmienie jest gwarancją realizacji założeń fundatora. Co powinien zawierać statut fundacji rodzinnej? Odpowiedź przedstawiamy w poniższym artykule.

Statut fundacji rodzinnej

• Elementy statutu fundacji rodzinnej
• Statut fundacji rodzinnej – znaczenie
• Statut fundacji rodzinnej. Spis mienia                   
• Powstanie fundacji rodzinnej
• Główne założenia fundacji rodzinnej
• Statut fundacji rodzinnej – podsumowanie

Elementy statutu fundacji rodzinnej

Statut fundacji rodzinnej określa zasady jej funkcjonowania na wszystkich obszarach. Reguluje działalność fundacji i jej organów. Można wyróżnić dwa aspekty tego dokumentu

• formalny, jako podstawa wpisu do rejestru,
• materialny, jako długofalowe założenia fundatora dotyczące działania fundacji rodzinnej.

Ustawodawca wymaga, by statut

• ustalał fundator lub fundatorzy,
• miał formę aktu notarialnego, z tego względu każda zmiana będzie skuteczna dopiero z chwilą jej wpisu do rejestru,
• został zawarty najpóźniej wraz ze złożeniem oświadczenia fundatora o ustanowieniu fundacji rodzinnej.

Do obowiązkowych elementów statutu należą

1. nazwa,
2. siedziba,
3. szczegółowy cel,
4. dane identyfikujące beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących mu uprawnień,
5. zasady prowadzenia listy beneficjentów,
6. zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta,
7. czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony,
8. wartość funduszu założycielskiego,
9. zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów (na posiedzeniach, w trybie pisemnego głosowania lub zdalnie),
10. zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy fundacji rodzinnej w przypadkach wskazanych w ustawie,
11. podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji,
12. co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów,
13. zasady zmiany statutu,
14. przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.

Statut fundacji rodzinnej może także zawierać informacje dotyczące

1. zasad współpracy lub współdziałania organów,
2. szczegółowych okoliczności jej rozwiązania,
3. wytycznych dotyczących inwestowania jej majątku,
4. możliwości utworzenia jednostki terenowej albo jednostek terenowych.

Statut fundacji rodzinnej – znaczenie

Statut fundacji rodzinnej ma fundamentalne znaczenie dla jej działalności. Z jednej strony określa podstawy organizacyjne, z drugiej, zakres woli fundatora dotyczącej realizacji celów fundacji rodzinnej oraz uprawnień jej organów, jak również beneficjentów.

Ze względu na doniosłość skutków, statut powinien mieć ustawowo określoną formę oraz precyzyjną treść. Ma to znaczenie dla bieżącego funkcjonowania fundacji rodzinnej, a także dla realizowania jej długoterminowych celów. Ponadto zapobiega to wątpliwościom interpretacyjnym postanowień statutu, zwłaszcza w razie śmierci fundatora albo jego niezdolności do realizowania przyznanych uprawnień.

Przemyślany oraz przejrzysty przedmiot działalności fundacji rodzinnej ma znaczenie ze względu na

• zarząd nad majątkiem fundacji,
• zasady korzystania z dochodów przez beneficjentów,
• zarządzanie inwestycjami prowadzonymi przez fundację rodzinną w zakresie określonym przez statut i ustawę.

Statut fundacji rodzinnej. Spis mienia

Po sporządzeniu statutu fundacji rodzinnej fundator sporządza spis mienia w formie pisemnej. Do zadań zarządu (obowiązkowego organu fundacji rodzinnej) należy bieżąca aktualizacja zmian spisu mienia. Podmiot ten odpowiada za prawdziwość powyższych danych. W spisie mienia zamieszcza się prawa majątkowe wniesione do fundacji rodzinnej przez fundatora albo osoby inne niż fundator. Innymi słowy, uwzględnia on informacje dotyczące:

• osoby wnoszącej mienie,
• rodzaju i wartości każdego z wniesionych składników mienia, w wysokości określonej według stanu i cen z chwili ich wniesienia oraz ich wartości podatkowej.

W spisie mienia odnotowuje się również informacje o aktualnych proporcjach wartości mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przez każdego z fundatorów lub przez fundację rodzinną.

Powstanie fundacji rodzinnej

Założycielem fundacji rodzinnej jest fundator. Może nim być wyłącznie:

• osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych,
• która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie.

Fundację rodzinną może ustanowić więcej niż jeden fundator. Należy przy tym pamiętać, że ta ustanawiana w testamencie może mieć tylko jednego fundatora.

Do powstania fundacji rodzinnej potrzebne jest

1. złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie,
2. ustalenie statutu,
3. sporządzenie spisu mienia,
4. ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę lub statut,
5. wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie,
6. wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych.

Co ważne, zarówno akt założycielski fundacji rodzinnej, jak i testament, w którym ustanawia się fundację rodzinną, sporządza się w formie aktu notarialnego.

Główne założenia fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna spełnia dwa zasadnicze cele:

1. ułatwia planowanie zasad wielopokoleniowej sukcesji, w szczególności przy większej liczbie następców prawnych właściciela firmy, co zapewnia jej ciągłość, dostarcza środki na utrzymanie obecnych, a także przyszłych pokoleń spadkobierców,
2. otwiera nowe możliwości podatkowe poprzez optymalizację procesu gromadzenia aktywów.

Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych ustawodawca określił zasady ustalania proporcji wartości mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przez każdego z fundatorów lub przez fundację rodzinną. Ustala się ją każdorazowo w stosunku do sumy mienia wniesionego przez wszystkich fundatorów i fundację rodzinną. Ustawodawca przyjmuje domniemanie równych części mienia, jeśli wnosi je:

• wspólny zstępny,
• wstępny,
• rodzeństwo więcej niż jednego fundatora.

Mienie wniesione w drodze darowizny albo spadku przez:

• fundatora (jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo) ‒ uważa się za wniesione przez fundatora,
• inne osoby – uważa się za wniesione przez fundację rodzinną.

Statut fundacji rodzinnej – podsumowanie

Wprowadzenie do obrotu prawnego fundacji rodzinnej ma na celu zapewnienie ciągłości przedsiębiorstwa i możliwości korzystania przez beneficjentów z jego profitów w przyszłości. Pozwala to na zapewnienie stabilności firmy rodzinnej budowanej na przestrzeni długiego okresu. Do zrealizowania tego założenia niezbędne jest przygotowanie statutu fundacji rodzinnej, który powinien odpowiadać wymogom określonym przez ustawodawcę.

Jeśli interesuje Cię tematyka treści związanych z polską fundacją rodzinną i chcesz wiedzieć więcej na jej temat, zapraszamy na naszą stronę „Polska fundacja rodzinna – wszystko co musisz wiedzieć„. Jeśli chciał(a)byś skonsultować Twój konkretny przypadek, nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji. Skontaktuj się z nami i umów się na spotkanie już dziś.