Blokada rachunku STIR. Czy można z nią walczyć?

Zablokowanie rachunku bankowego w ramach STIR to coraz częstszy problem przedsiębiorców. Szybka i skuteczna reakcja jest kluczowa, aby uniknąć poważnych konsekwencji finansowych. W tym artykule wyjaśnimy, na czym polega blokada rachunku STIR, jakie są jej przyczyny i jak można z nią walczyć.

Co to jest STIR?

STIR to System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR). Służy do zwalczania wyłudzeń skarbowych. Dysponuje nim Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). Pozwala pozyskiwać i analizować dane o transakcjach finansowych z instytucji bankowych i SKOK-ów. Dzięki temu możliwa jest identyfikacja potencjalnych nieprawidłowości.

Blokada rachunku STIR – funkcja i znaczenie STIR

STIR służy do analizowania i wychwytywania operacji, tych które mogą być powiązane wyłudzeniami skarbowymi. Dzięki temu KAS może:

• skoncentrować się na zwalczaniu przestępczości podatkowej,
• chronić uczciwych podatników,
• zapewnić bezpieczeństwo systemu podatkowego.

Blokada rachunku STIR – kiedy skarbówka może zablokować konto w ramach STIR?

Blokada rachunku STIR jest stosowana wyłącznie w sytuacjach, gdy jest to niezbędne do przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Głównym celem tego rozwiązania jest zwalczanie karuzel VAT oraz zapobieganie nienależnym zwrotom podatku VAT.

W przypadku zagrożenia karuzelą VAT blokada rachunku STIR ma na celu uniemożliwienie transferu środków pomiędzy podmiotami biorącymi udział w karuzeli VAT, co utrudnia kontynuowanie przestępczego procederu.

W przypadku zapobiegania nienależnym zwrotom VAT blokada może być zastosowana, gdy istnieje podejrzenie, że podatnik ubiega się o nienależny zwrot VAT, np. poprzez wystawianie fałszywych faktur.

Blokada rachunku STIR – kiedy nie można zablokować konta w ramach STIR?

Blokady rachunku STIR nie można zastosować m.in.:

• Na rachunkach osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, np. osób zatrudnionych na etacie. Oznacza to, że środki na tych rachunkach są chronione i nie mogą zostać zablokowane przez KAS, nawet jeśli istnieje podejrzenie wyłudzeń skarbowych.
• W razie braku uzasadnionej obawy – Szef KAS może zablokować rachunek tylko wtedy, gdy istnieje uzasadniona obawa, że ​​podmiot kwalifikowany (np. przedsiębiorca) wykorzystuje rachunek do wyłudzeń skarbowych. Sama analiza ryzyka nie jest wystarczająca do zablokowania rachunku.
• Jeśli kwota potencjalnego zobowiązania podatkowego lub odpowiedzialności podatkowej osób trzecich jest niższa niż równowartość 10 000 euro.
• W przypadku wystąpienia błędów proceduralnych – wtedy blokada rachunku STIR może zostać podważona, np. jeśli KAS nie doręczyła prawidłowo postanowienia o blokadzie lub nie uzasadniła go w sposób należyty.

Blokada rachunku STIR – mechanizm analizy w ramach STIR

Blokadę rachunku STIR poprzedza analiza różnych kryteriów, m.in.:

• ekonomicznych – analizę wartości transakcji, nietypowych przepływów pieniężnych, itp.,
• geograficznych – powiązania transakcji z określonymi regionami lub lokalizacjami,
• przedmiotowych – specyfikę transakcji i jej zgodność z profilem działalności podmiotu,
• behawioralnych – analizę nietypowych zachowań i wzorców transakcyjnych,
• powiązań – identyfikację powiązań pomiędzy różnymi podmiotami i transakcjami.

W ramach procedury STIR analizie podlegają informacje o transakcjach na kontach tzw. podmiotów kwalifikowanych, m.in.:

• osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą,
• osób prawnych, np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, ale posiadające zdolność prawną, np. spółki cywilne, fundacje.

Blokada rachunku STIR – rodzaje rachunków analizowanych w ramach blokady rachunku STIR

W ramach procedury blokady rachunku STIR organ analizuje następujące rodzaje rachunków:

• rachunki rozliczeniowe,
• lokaty terminowe,
• konta prowadzone dla celów działalności gospodarczej w SKOK,
• rachunki VAT.

Blokada rachunku STIR – na jak długo można zablokować konto w ramach STIR?

Blokada rachunku STIR może być zastosowana na okres nie dłuższy niż 72 godziny. Jest to tzw. krótka blokada, która ma na celu natychmiastowe zabezpieczenie środków pieniężnych na czas niezbędny do przeprowadzenia wstępnej analizy. Stosuje się ją gdy zebrane informacje wskazują na podejrzenie wykorzystywania sektora finansowego do celów:

• wyłudzeń skarbowych,
• czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego.

Tzw. krótka blokada przyjmuje formę żądania, które Szef KAS lub Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego przekazuje do podmioty – banku lub SKOK-u.

Blokada rachunku STIR – procedura przedłużenia blokady STIR

Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość przedłużenia blokady rachunku bankowego STIR na czas określony, nie dłuższy jednak niż 3 miesiące. O przedłużeniu blokady decyduje Szef KAS. Następuje ono w formie postanowienia.

Przedłużenie blokady może nastąpić, gdy:

• zaistnieje uzasadniona obawa, że podmiot nie wykona istniejącego lub przyszłego zobowiązania podatkowego,
• kwota zobowiązania przekracza równowartość 10 000 euro (przeliczona na złote według średniego kursu NBP ogłoszonego w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok, w którym wydano postanowienie o przedłużeniu blokady).

Do przedłużenia blokady rachunku w ramach procedury STIR:

• nie przeprowadza się odrębnego postępowania dowodowego w takim zakresie jak w procedurze wymiarowej,
• organ analizuje materiał dowodowy zebrany m.in. w toku kontroli podatkowych, postępowań podatkowych lub czynności sprawdzających,
• oceniane są okoliczności związane z kwestionowanymi transakcjami pod kątem istnienia obawy niewykonania zobowiązania podatkowego.

Blokada rachunku STIR – środki zaskarżenia

Kwestia podważania blokady rachunku STIR zależy od rodzaju zastosowanej blokady. W przypadku:

1. tzw. krótkiej blokady – nie przysługuje na nią samoistny środek zaskarżenia,
2. przedłużenia blokady – postanowienie może zostać zaskarżone w drodze zażalenia do:
3. szefa KAS, gdy to on wydał postanowienie,
4. właściwego Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, kiedy przedłużenia blokady dokonał Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego.

Termin na wniesienie zażalenia na postanowienie o przedłużeniu blokady rachunku w ramach STIR wynosi 7 dni, licząc od dnia jego otrzymania.

W przypadku wyczerpania trybu zażaleniowego podmiotowi, którego rachunek został zablokowany, przysługuje prawo do złożenia skargi do sądu administracyjnego. W takiej sytuacji organ podatkowy przekazuje sądowi akta sprawy i odpowiedź na skargę w ciągu 7 dni od otrzymania skargi. Termin rozpatrzenia skargi przez sąd administracyjny wynosi 30 dni.

Blokada rachunku STIR – procedura rozpoznania zażalenia w ramach blokady rachunku STIR

W trakcie procedury zaskarżenia blokady rachunku bankowego STR nie bada się merytorycznej słuszności ustaleń organów podatkowych. Przedmiotem kontroli jest wyłącznie to, czy organ uprawdopodobnił przesłanki uzasadniające zastosowanie blokady.

Blokada rachunku STIR – podsumowanie

Blokada rachunku STIR, choć może być uciążliwa, niekoniecznie musi oznaczać zakończenie działalności. Istnieją sposoby na walkę z nią, a w razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy prawnej.

Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.

FAQ – często zadawane pytania na temat: Blokada rachunku STIR