Jak uchronić się przed nieuczciwymi kontrahentami i oszustwami podatkowymi? W zapewnieniu bezpieczeństwa firmy może pomóc biała lista VAT. W artykule powiemy, dlaczego warto z niej korzystać i jak może chronić przed negatywnymi konsekwencjami współpracy z nierzetelnymi kontrahentami.
Biała lista VAT – czym jest dla przedsiębiorcy?
Biała lista VAT, znana również jako biała lista podatników VAT lub wykaz podatników VAT, została udostępniona w 2019 roku przez Ministerstwo Finansów. Ma na celu ułatwienie przedsiębiorcom procesu weryfikacji kontrahentów. Zawiera informacje o podmiotach:
- zarejestrowanych jako czynni podatnicy VAT,
- wykreślonych z rejestru.
Korzystanie z białej listy może pomóc w uniknięciu nieuczciwych kontrahentów i chronić przed oszustwami podatkowymi. Wykaz prowadzi Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w formie elektronicznej.
Biała lista VAT – cel i funkcje
Biała lista podatników VAT służy do:
- weryfikacji kontrahentów – pozwala sprawdzić rzetelność podatnika VAT, co ma znaczenie dla bezpieczeństwa transakcji i ochrony przed oszustwami podatkowymi,
- zapobiegania wyłudzeniom VAT – utrudnia nieuczciwym przedsiębiorcom wyłudzanie podatku VAT poprzez tworzenie fikcyjnych firm i dokonywanie nierzetelnych transakcji,
- zwiększenia transparentności obrotu gospodarczego – umożliwia większą kontrolę nad przepływem środków pieniężnych i utrudnia pranie brudnych pieniędzy.
Jak korzystać z białej listy VAT?
Wykaz podmiotów ujętych w białej liście podatków jest dostępny bezpłatnie na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Można w niej sprawdzić wiarygodność podmiotu, wpisując jego:
- numer NIP,
- numer REGON,
- numer rachunku bankowego,
- nazwę firmy – w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą wystarczy wpisać imię i nazwisko.
System wskazuje dane aktualne na dzień wyszukiwania. Istnieje możliwość zmiany daty, aby sprawdzić informacje z wcześniejszego okresu działalności podmiotu. Potwierdzenie informacji można wydrukować.
Zakres informacji ujętych w białej liście podatników
W białej liście podatników VAT znajdują się następujące informacje:
- Dane identyfikacyjne podatnika:
- nazwa (firmy lub imię i nazwisko),
- numer NIP,
- numer REGON (jeśli został nadany),
- adres siedziby,
- status podmiotu w rejestrze VAT (czynny, zarejestrowany, niezarejestrowany, wykreślony),
- data rejestracji lub wykreślenia z rejestru VAT.
- Dane rachunku bankowego:
- numer rachunku bankowego,
- nazwę banku,
- datę zgłoszenia rachunku do wykazu.
- Dodatkowe informacje:
- informacje o odmowie rejestracji, wykreśleniu lub przywróceniu do rejestru VAT (wraz z datą i przyczyną)
- informacje o zawieszeniu działalności gospodarczej
- informacje o postępowaniach egzekucyjnych.
Kategoria informacji | Przykładowe dane |
Dane identyfikacyjne podatnika | nazwa (firmy lub imię i nazwisko), numer NIP, numer REGON (jeśli został nadany), adres siedziby |
Status podmiotu w rejestrze VAT | czynny, zarejestrowany, niezarejestrowany, wykreślony |
Data rejestracji lub wykreślenia z rejestru VAT | konkretna data |
Informacje o rachunkach bankowych | numer rachunku bankowego, nazwa banku, data zgłoszenia rachunku do wykazu |
Dodatkowe informacje | informacja o odmowie rejestracji, wykreśleniu lub przywróceniu do rejestru VAT (wraz z datą i przyczyną),informacja o zawieszeniu działalności gospodarczej, informacja o postępowaniach egzekucyjnych. |
Informacje o rachunkach bankowych wskazane w białej liście VAT
Biała lista podatników VAT zawiera ważne informacje dotyczące firmowych rachunków bankowych. W wykazie publikowane są wyłącznie numery rachunków rozliczeniowych podatników VAT czynnych oraz tych, którzy zostali przywróceni do rejestru jako podatnicy VAT czynni. Nie będzie tam numerów rachunków podmiotów:
- niezarejestrowanych do VAT,
- którym odmówiono rejestracji do VAT,
- wykreślonych z rejestru VAT.
Numery rachunków bankowych na białej liście VAT pochodzą z baz Krajowej Administracji Skarbowej i są weryfikowane w systemie STIR. To te same numery, które przedsiębiorca podał do Urzędu Skarbowego w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub aktualizacyjnym, np. po założeniu konta firmowego w banku.
Dostęp do numerów rachunków bankowych na białej liście podatników pozwala na:
- weryfikację poprawności numeru rachunku przed dokonaniem przelewu na rzecz kontrahenta,
- ograniczenie ryzyka przelewów na niewłaściwe rachunki i oszustw,
- zwiększenie bezpieczeństwa i transparentności transakcji.
Sankcje za korzystanie z rachunku spoza białej listy VAT
Od 1 stycznia 2020 roku obowiązują sankcje za dokonywanie płatności na rachunki bankowe kontrahentów, które nie są uwzględnione w białej liście podatników VAT. Sankcje te obejmują:
- Brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu – w przypadku zapłaty kontrahentowi kwoty powyżej 15 000 zł na rachunek inny niż wskazany na białej liście VAT, nie będzie można zaliczyć tej kwoty do kosztów uzyskania przychodu w swojej działalności. Dotyczy to zarówno całej kwoty, jak i jej części, która została przekazana na niewłaściwy rachunek.
- Ryzyko odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe – w sytuacji, gdy kontrahent nie zapłaci należnego podatku VAT od transakcji. Może to rodzić obowiązek zapłaty zaległego podatku VAT, odsetek i kar w imieniu kontrahenta.
Jak uniknąć sankcji za korzystanie z rachunku spoza białej listy VAT?
Istnieje możliwość uniknięcia sankcji. Należy w ciągu 7 dni od dokonania przelewu na niewłaściwy rachunek bankowy poinformować o tym Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał płatności. Zgłoszenia dokonuje się za pośrednictwem formularza (ZAW-NR).
Sankcje za dokonanie płatności na rachunek spoza białej listy podatników nie zaktualizują się w przypadku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP).
Biała lista VAT – Podsumowanie
Biała lista VAT stanowi niezwykle cenne narzędzie w walce z oszustwami podatkowymi. Pozwala przedsiębiorcom na rzetelną weryfikację kontrahentów, ograniczając ryzyko współpracy z nierzetelnymi podmiotami. Korzystanie z białej listy VAT nie tylko chroni przed negatywnymi konsekwencjami nierzetelności kontrahentów, lecz także buduje transparentność obrotu gospodarczego i sprzyja uczciwej konkurencji.
Jeśli zainteresowało Cię zagadnienie białej listy VAT i masz więcej pytań, zapraszamy do kontaktu. Nasi specjaliści zapewnią kompleksową oraz rzetelną pomoc!
FAQ – Pytania i odpowiedzi na temat: Biała lista VAT
Co to jest biała lista VAT?
Biała lista VAT, znana również jako biała lista podatników VAT, to publicznie dostępny wykaz podmiotów zarejestrowanych jako czynni podatnicy VAT, a także tych, którzy zostali wykreśleni z rejestru.
Jakie informacje zawiera biała lista VAT?
Biała lista VAT zawiera dane identyfikacyjne podatnika, takie jak:
Nazwa (firmy lub imię i nazwisko)
Numer NIP
Numer REGON (jeśli został nadany)
Adres siedziby
Status podmiotu w rejestrze VAT (czynny, zarejestrowany, niezarejestrowany, wykreślony)
Data rejestracji lub wykreślenia z rejestru VAT
Dodatkowo, biała lista VAT zawiera informacje o rachunkach bankowych podatników, takie jak:
Numer rachunku bankowego
Nazwa banku
Data zgłoszenia rachunku do wykazu
Jak korzystać z białej listy VAT?
Z białej listy VAT można korzystać m.in. poprzez:
Wyszukiwanie po numerze NIP lub REGON – szybki i prosty sposób na sprawdzenie statusu konkretnego kontrahenta.
Pobranie pliku JPK_WB – pełny wykaz wszystkich podatników VAT zarejestrowanych w Polsce.
Gdzie znajdę białą listę VAT?
Biała lista VAT jest dostępna bezpłatnie na stronie internetowej Ministerstwa Finansów: https://www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka.
Dlaczego warto korzystać z białej listy VAT?
Korzystanie z białej listy VAT niesie ze sobą szereg korzyści, takich jak:
Większe bezpieczeństwo transakcji – zmniejsza ryzyko współpracy z nierzetelnymi kontrahentami i narażenia się na straty finansowe.
Oszczędność czasu i kosztów – ułatwia proces weryfikacji kontrahentów i eliminuje konieczność samodzielnego poszukiwania informacji.
Ochrona przed odpowiedzialnością solidarną – w przypadku nierzetelności kontrahenta, przedsiębiorca może skorzystać z tzw. ulgi na złe długi, jeśli przed dokonaniem transakcji sprawdził jego status na białej liście VAT.
Czy korzystanie z białej listy VAT jest obowiązkowe?
Nie, korzystanie z białej listy VAT nie jest obowiązkowe. Jednakże, jest to działanie rekomendowane przez Ministerstwo Finansów, które pomaga chronić przedsiębiorców przed negatywnymi konsekwencjami współpracy z nierzetelnymi kontrahentami.
Jakie są inne sposoby weryfikacji kontrahentów?
Oprócz białej listy VAT, do weryfikacji kontrahentów można wykorzystać również inne narzędzia, takie jak:
CEIDG: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
KRS: Krajowy Rejestr Sądowy
Opinie o kontrahentach w Internecie
Raporty o kondycji finansowej kontrahenta
Gdzie mogę uzyskać więcej informacji na temat białej listy VAT?
Więcej informacji na temat białej listy VAT można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Finansów: https://www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka.