Zróżnicowanie uczestników obrotu gospodarczego oraz potrzeba zapewnienia jego stabilności i przejrzystości skłoniły ustawodawcę do stworzenia jednolitej bazy danych zawierającej niezbędne informacje o podmiotach, które ze względu na formę organizacyjno-prawną podlegają obowiązkowi rejestrowemu w KRS. Wszystko, co musisz wiedzieć o KRS znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści
- Krajowy Rejestr Sądowy – co to jest?
- Zakres przedmiotowy KRS
- Zakres podmiotowy KRS
- Klasyfikacja danych w KRS
- Procedura uzyskania wpisu do KRS
- Postępowanie przed sądem rejestrowym
- Wpis do KRS
- Akta rejestrowe
- Charakter wpisu do KRS
- Zasady korzystania z Krajowego Rejestru Sądowego
- KRS – podsumowanie
Krajowy Rejestr Sądowy – co to jest?
Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) jest publiczną, scentralizowaną, elektroniczną bazą danych zawierającą informacje o działalności podmiotów objętych obowiązkiem rejestrowym. Zasady wprowadzania i udostępniania danych reguluje ustawa o KRS.
KRS prowadzą sądy rejestrowe, czyli wydziały gospodarcze sądów rejonowych, w systemie informatycznym. Baza ta pozwala na gromadzenie, weryfikację, przetwarzanie i udostępnianie danych mających istotne znaczenie dla zapewnienia porządku oraz bezpieczeństwa obrotu prawnego.
Zakres przedmiotowy KRS
KRS tworzą trzy niezależne rejestry:
- przedsiębiorców,
- stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
- dłużników niewypłacalnych
O ujawnieniu podmiotu w konkretnym rejestrze decyduje jego forma organizacyjno-prawna.
Zakres podmiotowy KRS
Podmioty objęte obowiązkiem rejestrowym, wraz ze wskazaniem właściwego rejestru, określa ustawa o KRS. Jednak dane osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i spółek cywilnych widnieją w CEIDG, a nie w KRS.
Najszerszym pod względem podmiotowym jest rejestr przedsiębiorców. W rozumieniu ustawy o KRS przedsiębiorcami są m.in. spółki prawa handlowego, czyli:
- spółka jawna,
- spółka partnerska,
- spółka komandytowa,
- spółka komandytowo-akcyjna,
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółka akcyjna,
- prosta spółka akcyjna.
Klasyfikacja danych w KRS
Dane w KRS są umieszczone w 6 działach, a każdy z nich zawiera informacje pozwalające zidentyfikować podmiot i ustalić jego sytuację organizacyjno-finansową.
Najobszerniejszy jest dział o sytuacji finansowej podmiotu, co służy ochronie potencjalnych wierzycieli. Należy jednak pamiętać, że brak informacji w tym dziale nie zawsze świadczy o dobrej kondycji finansowej podmiotu, dlatego wpisy te nie korzystają z domniemania prawdziwości.
Poszczególne działy KRS podmiotu pozwalają ustalić:
- I – informacje uniwersalne wspólne dla wszystkich podmiotów, m.in. nazwa, forma prawa, siedziba oraz szczególne, np. przy spółce partnerskiej oznaczenie partnerów,
- II – charakter, sposób i zakres reprezentacji,
- III – przedmiot działalności,
- IV – sytuację finansową,
- V – dane kuratora,
- VI – zdarzenia prowadzące do zakończenia działalności podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców.
Procedura uzyskania wpisu do KRS
Podmiot objęty obowiązkiem rejestrowym występuje z wnioskiem o wpis do KRS do sądu rejestrowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, np. powołania członka zarządu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wniosek podlega opłacie sądowej, której wysokość reguluje odrębna ustawa.
Uchybienie obowiązkowi zgłoszenia do KRS wpisów o charakterze obligatoryjnym aktualizuje odpowiedzialność odszkodowawczą podmiotu, od której może zwolnić tylko ustawa.
Wniosek o wpis w rejestrze przedsiębiorców składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, natomiast podmiotów określonych w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o KRS na urzędowym formularzu, jego kopii lub przez system teleinformatyczny. Za naruszenie wymogów formalnych i fiskalnych wniosku ustawa o KRS przewiduje odpowiednie sankcje.
Obowiązująca zasada wnioskowości postępowania rejestrowego doznaje wyjątków, ale tylko na mocy wyraźnego przepisu, np. w przypadku oczywistej niezgodności wpisu z postanowieniem sądu.
Postępowanie przed sądem rejestrowym
Sąd rejestrowy rozpoznaje wniosek nie później niż w terminie 7 dni od daty jego wpływu do sądu, a w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umownego, w ciągu 1 dnia od wpływu.
Wpis do KRS
Wpis do KRS następuje na podstawie postanowienia sądu rejestrowego i polega na wprowadzeniu do systemu danych tam zawartych niezwłocznie po jego wydaniu. Chwilą wpisu jest chwila zamieszczenia danych w rejestrze.
Wpis do rejestru ogłasza się w Monitorze Gospodarczym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Od tej chwili nikt nie może się powoływać na nieznajomość wpisu. Jednak w okresie 16 dni od jego publikacji, w stosunku do czynności dokonanych przed upływem tego terminu, podmiot nie może powoływać się na wpis wobec osoby trzeciej, jeśli ta udowodni, że nie mogła o nim wiedzieć.
Rozbieżności pomiędzy wpisem w KRS a ogłoszeniem w Monitorze Gospodarczym rozstrzyga się na korzyść wpisu.
Akta rejestrowe
Nie mniej istotne od wpisu do KRS są akta rejestrowe zakładane dla każdego podmiotu. Obejmują w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu. Ich rodzaj określa ustawa. Wyliczenie to ma charakter zamknięty, co sprzyja przejrzystości akt rejestrowych.
Pełna historia podmiotu wpisanego do rejestru umożliwia jego wnikliwą analizę, także w zakresie danych niewynikających ze wpisów do KRS.
Od 1 lipca 2021 roku akta rejestrowe dla podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzi się wyłącznie w systemie teleinformatycznym. Dotyczy to więc nowych akt oraz tej części starych, które powstają po tej zmianie. Ustawodawca utrzymał wersję papierową dla pozostałych rejestrów.
Charakter wpisu do KRS
Ustawa o KRS wprowadza następujące zasady dotyczące wpisu do KRS:
- domniemanie prawdziwości,
- jawności,
- nieusuwalności danych, chyba że ustawa stanowi inaczej,
- obowiązku ogłoszenia wpisów w Monitorze Gospodarczym, chyba że ustawa stanowi inaczej
Zapewnia to przejrzystość danych, a także sprzyja pewności i stabilności obrotu gospodarczego.
Zasady korzystania z Krajowego Rejestru Sądowego
Każdy ma prawo dostępu do danych ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym za pośrednictwem wyszukiwarki eKRS. Wystarczy wpisać w odpowiednie pole numer KRS/REGON/NIP podmiotu, by uzyskać informacje o jego strukturze organizacyjnej, przedmiocie działalności oraz aktualnym statusie. Jawność informacji dotyczy także akt rejestrowych.
System umożliwia darmowe pobranie dwóch rodzajów odpisu KRS podmiotu, aktualnego i pełnego. Pierwszy obejmuje bieżące wpisy w rejestrze, a drugi wszystkie wpisy od chwili pierwszego wpisu, z wyjątkiem tych niepodlegających ujawnieniu.
Każdy ma też prawo otrzymać z KRS, także drogą elektroniczną:
- poświadczone odpisy,
- wyciągi,
- zaświadczenia,
- informacje.
KRS – podsumowanie
Centralizacja danych dotyczących podmiotów objętych obowiązkiem rejestrowym realizuje zasadę bezpieczeństwa obrotu gospodarczego w dwóch aspektach. Po pierwsze, pozwala zidentyfikować dany podmiot a po drugie – zapewnia równy dostęp w uzyskaniu informacji o podmiocie objętym obowiązkiem rejestrowym.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszej kancelarii prawnej w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc. Jeśli po prostu szukasz pomocy w ustanowieniu fundacji rodzinnej, napisz do nas wiadomość.